30 oktober 2018 ∙ Een week terug tipte iemand ons dat de 50 kV-verbinding tussen Wageningen Nude en Ede Veldhuizen over een kort stukje verkabeld zal worden. Hoewel de schade meevalt voor pylon geeks (een langer deel blijft staan) is het de laatste kans om dit specifieke stukje van de stokoude hoogspanningslijn nog te kunnen bewonderen. Wat staat er te gebeuren in 2019?

Tussen Dodewaard, Wageningen Nude en Ede Veldhuizen staat een bijzonder stukje levende nethistorie. De verbinding werd oorspronkelijk in 1929 opgeleverd als Hemmen – Ede. In de loop van zijn lange bestaan is er heel wat aan versleuteld, maar nog altijd is hij in actief gebruik. Sterker nog, het grootste deel van het universiteitsstadje Wageningen en het industriepark Ede Frankeneng zijn ervan afhankelijk. Maar los van zijn indrukwekkende leeftijd heeft de verbinding ook vanwege het mastontwerp een cultstatus onder pylon geeks. Het is de enige overgebleven verbinding met zogenoemde schaarmasten. Zo oud dat ze nog met klinknagels aan elkaar zitten.

Vanaf het in 1971 ingelaste trafostation Wageningen Nude (waar helaas geen naaktstrand voor studenten ligt, maar slechts een gezapig industriehaventje) vertrekt de verbinding in noordwestelijke richting tot hoekmast 31, eveneens een mast met cultstatus omdat daar in 2014 een kortsluiting in optrad na een rake blikseminslag – iets wat zeer zeldzaam is, maar heel soms lukt het een bliksem ondanks alle maatregelen toch om een hoogspanningscircuit knock-out te slaan, waarna Ede Frankeneng het moest ontgelden. Het tussenliggende stukje verbinding overkruist een paar woningen, een studentencomplex en het voormalig meteoveld van de Universiteit Wageningen: bewoond gebied of gronden waarop geaasd wordt voor stadsuitbreiding. De universiteit en de gemeente hebben samen besloten dat het verbindingsdeel tussen het trafostation en minimaal mastpositie 27 (maar mogelijk tot aan 31) zal moeten wijken. In de jaren 90 verdwenen posities 1 t/m 5 al vanwege het opheffen van trafostation Hemmen en ook het gedeelte tussen positie 49 en 53 verdween ondergronds toen de wijk Ede Rietkampen er kwam. Daar komt nu na 90 jaar actieve dienst een derde kabeldeel bij.

De operatie is beraamd op een miljoen euro en moet ergens volgend jaar plaatsvinden. We hopen bij HoogspanningsNet natuurlijk op een fraai afspanportaal ten zuiden van positie 27, zodat er zoveel mogelijk van deze verbinding blijft staan. Ondertussen zijn we opgelucht dat de masten aan de andere zijde van trafostation Wageningen Nude vooralsnog geen concreet gevaar lopen: de Zwarte Giraf en de Wageningse binnenhavenkruising zijn onvervangbaar in de Nederlandse nethistorie en die gunnen we minimaal een eeuwfeest. Of twee. Of drie.

Afbeeldingen: draagmast van de verbinding in kwestie, een zogenoemde schaarmast. Waarschijnlijk zijn ze zelfs uniek op de wereld en er is nog maar één lijn in dienst met dit mastontwerp. (Leest u even mee, #Liander?) Gelukkig blijft er ook na deze verkabeling nog ruim tien kilometer bestaan, inclusief de Zwarte Giraf.