18 mei 2016 ∙ In Nederland en België is vrijwel overal elektriciteit en ook vrijwel altijd. We zien het als vanzelfsprekend. Of eigenlijk zien we het liever niet. De aanleg van een nieuwe hoogspanningslijn kan al decennialang rekenen op flink wat protest. Hoe anders is dat af en toe in gebieden ver weg van hier, gebieden waar nog steeds geen stroom is en de aanleg ervan de kans op een beter leven betekent.

In onze streek hebben hoogspanningslijnen geen goede naam: men vind een bovengrondse verbinding achterhaald, lelijk en tegenwoordig ook eng. ‘Vind maar een andere manier om de stad van stroom te voorzien, zolang het maar niet door mijn tuin heen is’. De laatste jaren zijn er zelfs voor het eerst serieuze protesten tegen grondkabels verschenen geïnitieerd door mensen die niet eens de grond bezitten waar de grondkabel in wordt aangelegd. Kortom, hoogspanningslijnen, of ze nu bovengronds of ondergronds zijn uitgevoerd, zien de meeste mensen in rijke landen tegenwoordig liever gaan dan komen.

Maar er zijn veel gebieden op de wereld waar elektriciteit en de toegang ertoe helemaal niet zo vanzelfsprekend is als hier. In die streken betekent elektrificatie tot op de dag van vandaag hetzelfde als wat het hier een eeuw geleden was: hoop en vooruitgang. Elektriciteit betekent de kans op een beter leven. In zulke gebieden speelt zich het omgekeerde af: hoogspanningslijnen, trafostations en aansluiting op het net zijn er gewild. Afgelopen week zagen we in Afghanistan een wel heel uitgesproken voorbeeld. Duizenden Hazara’s, een etnische minderheid, zijn daarop boos naar de hoofdstad Kabul getrokken om verhaal te halen en hun ongenoegen te uiten over het niet aanleggen van een nieuwe hoogspanningslijn door hun gebied.

De hoogspanningslijn (met een capaciteit van 500 MVA en gekend onder de naam TUTAP) zou samen met een paar trafostations en enige andere projecten (CASA-1000) elektriciteit introduceren in het momenteel nauwelijks geëlektrificeerde provincie Bamyan. Maar de vorige regering besloot het tracé van TUTAP te wijzigen waardoor de verbinding nu door een gebied komt te lopen waar veel minder Hazara’s wonen. De Hazara’s zien dit als discriminatie en eisen dat het eerder beraamde tracé door Bamyan weer gevolgd wordt. Het draaide afgelopen maandag uit op grimmige protesten. “De overheid moet weten dat wij ook elektriciteit willen in onze provincie. Als ze niet luisteren, gooien we de stad op slot.” aldus een van de demonstranten.

Foto: Afghanen op de been bij reeds het tweede protest vóór de aanleg van de TUTAP-hoogspanningslijn dragen protestborden met de beeltenis van een hoogspanningsmast waar nu eens géén rood kruis doorheen staat en waarvoor juichend de armen omhoog worden gestoken. TUTAP is our redline. Het belang van elektriciteit kan bijna niet overschat worden.