10 April 2019 ∙ Hoe moeilijk is het om lantaarnpalen aan en uit te zetten? Bij Liander zullen ze daar deze week beslist een krachtterm voor gebruiken. In delen van het net van Liander zijn de lantaarnpalen op de hobbel geslagen na de overgang van de zomertijd. Ondanks hard werk bij de netbeheerder zijn er tien dagen later nog steeds kleine gebieden waar de lantaarnpalen weerbarstig weigeren te luisteren naar Duiven.

Of het donker wordt, twaijduustern, mörk of schemer, automatisch gaan de lantaarnpalen aan. Traditioneel werd dat gedaan met een zogeheten toonfrequent-commando, meestal gekend als het TF-signaal. Dat is kort gezegd een bewust aangebrachte rimpeling op de normale sinusvorm van 50 Hz wisselstroom. Dit kan per regio worden verstuurd en apparaten zoals boilers, elektriciteitsmeters en schakelkasten voor openbare verlichting kunnen deze rimpelingen opmerken. Op die manier kunnen korte commando's over het elektriciteitsnet zelf worden geroepen: 'nachtstroom', 'boilers aan', 'laag tarief' of 'lantaarnpalen aan'. Voor een nauwkeurige beschrijving, lees verder op de site van Chris Verschoor, toonfrequent.nl.

TF is al heel oud en en in de loop der jaren is de draagkracht van het signaal (de 'woordlengte' en 'verstaanbaarheid') steeds beter geworden. Maar er zijn ook problemen. Nieuwe LED-armaturen kunnen soms ongewild gaan knipperen wanneer ze als bijvangst een TF-signaal moeten aanhoren en ook is TF niet geschikt voor de nieuwe tijd waarin slimme meters met een digitaal signaal de regie overnemen. Netbeheerders willen dan ook op termijn van TF af op hun netwerken en men is al bijna tien jaar druk bezig gebruikers te informeren dat TF-aansturing van boilers, dag- en nachttarieven de komende jaren stopt en gefaseerd wordt vervangen.

We weten bij HoogspanningsNet niet helemaal zeker wat er precies voor vervangend systeem wordt gebruikt (waarschijnlijk FlexOVL), maar wat we wel weten is dat in de concessie van Liander zich iets verslikt heeft in de omzetting naar de zomertijd. Helaas blijkt het niet zo simpel op te lossen. De volgende dag was op Radio 1 een voorlichter van Alliander te horen die een beetje ongemakkelijk de zaak toelichtte en vertelde dat in bepaalde gebieden voorlopig handmatig geschakeld moest worden. Een klein beetje gênant natuurlijk in deze tijden van smart solutions en hoogdravende digitalisatie.

Inmiddels zijn we anderhalve week verder en nog steeds zijn de problemen niet geheel achter de rug. Nog altijd zijn er plekken waar de lantaarnpalen hun eigen gang gaan. Liander heeft voor die gebieden inmiddels besloten de lantaarnpalen 24/7 aan te laten staan, zodat ze het tenminste überhaupt doen in de nacht. Een beetje vreemde gewaarwording, maar voor wie in delen van Gelderland overdag het licht ziet terwijl het knalzonnig is: er wordt aan gewerkt. We hopen spoedig op eh.. verlichting in Duiven.

Afbeelding: Lantaarnpalen, hier op de Maasvlakte, worden aangestuurd met een TF-signaal of met een modernere digitale vervanger. Het lijkt erop dat in de concessie van Liander het digitale signaal een complex en lastig te verhelpen probleem heeft sinds de zomertijd. Gelukkig is het in de meeste gebieden inmiddels opgelost.