15 maart 2018 ∙ Alweer een stroomstoring in Nederland? Net na de middag viel trafostation Leiden 150/50 kV en een deel van Sassenheim uit, waardoor ongeveer 100.000 aansluitingen op zwart gingen. Hoewel de oorzaak deze keer in het stationsgedeelte van 150 kV zat (in beheer van Tennet) en binnen een half uur verholpen was, moesten daarna alle onderstations stuk voor stuk weer worden ingeschakeld. Daar had Liander even tijd voor nodig, zodat de storing in totaal ongeveer anderhalf uur duurde.

Liander? Oh oh, die zijn al aardig geplaagd door recente storingen in Amsterdam, Arnhem, alweer Amsterdam en vanmorgen op het mediapark in Hilversum. Liander krijgt nu in toenemende mate wijzende vingers op zich gericht, maar dat is niet terecht. Er lijkt er eerder sprake te zijn van overmacht en stom toeval dan een structureel probleem. De storing in Leiden bevond zich in het bovenliggende 150 kV-schakelveld van Tennet en dat kan Liander niet worden aangerekend. Laten we eens wat beter kijken naar de situatie in kwestie.

Leiden is een vrij traditioneel trafostation. Op de 150 kV-schakeltuin komen een stuk of zeven circuits binnen. Voldoende redundantie in de aanvoer dus. Ook staat er nog een kleine centrale (Eon LD12) die ongeveer 80 MW kan leveren. Het station zelf heeft een 150/50 kV transformatiestap waarna de 50 kV-schakeltuin als een spin in het web van meerdere vertakkingen naar Leiden en omliggende stadjes zit. De meeste kabels naar die omliggende onderstations zijn dubbel uitgevoerd. Graafschade zal daardoor niet altijd leiden tot uitval van zo'n station en meestal werkt zo'n soort stervormig net dus vrij goed. Behalve als er op het station zelf iets mis gaat. Juist een stervormig net met één invoedingspunt kan dan nergens anders voldoende vermogen vandaan halen en het gaat in dat geval onherroepelijk op zwart. Door ons nog onbekende oorzaak is er iets misgegaan op de bovenliggende schakeltuin van Tennet in de 150 kV, waardoor de transformators en de gehele 50 kV schakeltuin van Liander spanningsloos vielen en ook de productie-eenheid van LD12 werd tijdelijk van het net gescheiden. Waarschijnlijk heeft de storing op Leiden-150 ook de 150 kV-verbinding richting Sassenheim spanningsloos gezet, omdat ons berichten bereiken dat er ook in Sassenheim uitval is geweest. Eeveneens lijkt het onbedoeld afvallen van LD12 ook de reden te zijn geweest van het inzetten van noodvermogen later in de middag.

Het lijkt vanaf hier op een duidelijk geval van storing in de hoogspanning en dus niet in het net van Liander. Hier bij HoogspanningsNet kunnen we ons echter voorstellen dat men op het Liander HQ met een steeds zuurder gezicht achter de koffie zit. Kop op daar in Duiven, er komt vanzelf weer een dag dat er in de concessie van collega S, E of D een Arnhem powered elektrische barbecue ontstaat waarna de zaak weer gelijkgetrokken wordt.

Afbeelding: deelnet Leiden op de netkaart. We zien vanuit drie richtingen 150 kV binnenlopen en in een stuk of zeven richtingen verbindingen van 50 kV weer vertrekken. Uitval van een verbinding van 150 of 50 kV leidt dus nauwelijks tot problemen, maar als het station zelf een storing heeft is een stervormig net betrekkelijk kwetsbaar.