HoogspanningsNet - alles over hoogspanning op het het

Hoogspanningstechniek

Hoogspanning en gezondheid?

Antwoord op alle vragen vind je bij het RIVM (NL) of het Departement Leefomgeving (B).

HoogspanningsNet behandelt dit thema met opzet niet zelf. (Waarom niet?)

Geknetter en gebrom?

Geen zorgen, dat is normaal.

nieuwbouw

21 februari 2019 Terwijl in Nederland en Denemarken op koppelnetniveau vrijwel alleen nog buismasten worden toegepast, heeft Tennet GmbH (de Duitse tak) voor de nieuwe verbinding Dörpen – Niederrhein gewoon voor vakwerkmasten gekozen. En wát voor een masten. Een blik op de nieuwbouw in het Emsland.

Voor de energiewende was jarenlang geen goed Nederlands synoniem, maar inmiddels is het gevonden in energietransitie. Wat veel mensen vergeten in de politieke waan van de dag is dat landsgrenzen irrelevant zijn – zeegrenzen, dáár gaat het om. Denk niet in naties, maar in klimaatzones, landschappen en ondiepe zeeën. In plaats van een binnenlands koppelnet met ijle steeklijntjes naar de kustplaatsen, staan nu de zware centrales op het strand en er is zelfs een net op zee nodig. Om dat aan te sluiten zijn flinke netverzwaringen nodig tussen het strand en het bestaande 380 kV-koppelnet, dat vaak enige afstand tot de kust hield. 

Vroege verbindingen die een schaduw vooruit wierpen zijn de aansluiting van Borssele, de Maasvlakte en beide verbindingen naar de Eemshaven. Maar inmiddels is de beuk erin gegaan en eind 2017 werd in België Stevin opgeleverd. In het Emsland wordt gewerkt aan een nieuwe verbinding tussen Dörpen en Niederrhein om een paar zware converterstations voor offshore wind aan te sluiten. Het noordelijkste stuk, tussen Dörpen en Meppen, valt in de concessie van Tennet GmbH, de Duitse tak van Tennet. De bestaande lijn kan het allemaal niet meer af. En wat zien we hier verrijzen? Geen wintracks, geen Muguets en geen Eagles, maar onvervalste, stoere vakwerkmasten, bedoeld voor tweemaal 2635 MVA (4000 A) op vierbundels.

Waar de oude lijn duidelijk invloeden van de jaren 70 toont (vrij open, betrekkelijk simpele constructie en functie voor de vorm) is de nieuwe verbinding echt een kind van deze tijd: de masten zelf zijn van zwaarder staalwerk, ze zijn wat smaller en ze hebben een iets venijniger aanblik. Het stompe traversetopje wordt standaard, net als kunststof isolators in V-ophanging. Maar vooral de hoogte van zes tot acht meter meer dan de bestaande verbinding trekt de aandacht. Dit lijkt veel te veel om doorhanggedrag bij zware belasting of veranderde normen te compenseren. Ook zitten er (gemiste kans!) geen aanzetstukken voor later te monteren meelifters voor 110 kV op. Het lijkt erop dat de magneetvelddiscussie een rol speelt en dat men extreem veilig is gaan zitten, zelfs boven de weilanden.

Vakwerk kan dus nog steeds, en niet eens zo ver weg. Bekijk het hele tracé op de netkaart, als fotoverslag op ons forum of doe eens wat we bij HoogspanningsNet wel vaker doen: als je in de buurt bent, werp eens een blik in het echt. Zo kom je nog eens ergens.

Afbeeldingen: nieuwe vakwerkmast in de absnitt Dörpen tot de concessiegrens, naast de bestaande verbinding. Hoger, iets smaller en gedrongener, en iets chagrijniger van aanblik. Grotendeels komt dat door de lichtgewicht V-ophangingen met kunststof isolators (detailfoto). Foto's door Tom Börger.

22 april 2015 ∙ Een hoogspanningsnet is nooit af. Er is continu onderhoud, sloop, verzwaring en nieuwbouw nodig. Daarbij is een hoogspanningsnet een omgeving van maatwerk, zodat iedere klus net weer even anders is. Laten we eens kijken naar wat er momenteel qua nieuwbouw op het hoogste spanningsniveau gebeurt.

Nieuwe donaumast in Duitsland (foto door Peter Schokkenbroek)In het westen van Nederland is men tussen Beverwijk en Vijfhuizen begonnen met de Noordring van Randstad-380. Nieuwe verbindingen met een spanning tot en met 150 kV worden tegenwoordig meestal ondergronds aangelegd, maar zware koppelnetverbindingen van 380 kV worden in principe bovengronds aangelegd. En hoewel Tennet een paar weken terug met het bericht kwam dat er in de toekomst misschien voorzichtig meer 380 kV-grondkabel mogelijk is dan de huidige limiet van 20 kilometer (oh oh, zei de mastengek) kiest men tot nader order gewoon voor bovengrondse aanleg. Dat is met de techniek van nu het betrouwbaarst, goedkoopst en efficiëntst. De nieuwe lijnen bouwt men met de stilaan bekend rakende wintrackmasten. (Na wat nieuwe berekeningen is het trouwens wel de bedoeling dat de hoekmasten minder zullen doorbuigen dan bij de eerste generatie wintracks het geval is.)

In België verschijnt over enige tijd een nieuwe 380 kV-verbinding naar Zeebrugge in het kader van het Stevinproject. Maar reeds vandaag is men bezig met verbouwingen in een andere verbinding, die tussen Gramme en Van Eyck. Daar hangt momenteel maar één circuit in de dubbelvlagmasten en het wordt hoog tijd om de andere kant er ook maar eens in te hangen. Een flinke klus voor Elia en de onderaannemers.

In weer een andere richting, de nabijgelegen delen van westelijk Duitsland, is men nog veel drukker bezig met nieuwbouw. De energiewende trekt een zware wissel op het bestaande net, zodat HVDC, converterstations en ook nieuwe 380 kV-lijnen er aan de orde van de dag zijn. Ook Duitsland experimenteert men met enkele korte stukken 380 kV AC-grondkabels, maar nieuwe bovengrondse 380 kV-verbindingen worden er nog gewoon met vakwerkmasten gebouwd. Niets nieuws onder de zon (of boven de vele zonnepanelen)? Toch wel: ook de Duitse mastontwerpen lijken enigszins met hun tijd mee te gaan. In Nederland zijn we al geruime tijd gewend aan railings en aan stompe traversetoppen, maar nu lijken ook Duitse masten dit soort trekjes te gaan vertonen. De typisch Duitse, spitse traversen met een simpel vakwerk lijken te zijn ingeruild voor een ontwerp dat rechtstreeks lijkt te zijn overgenomen uit Zwolle-Meeden-Eemshaven. Of dat zo is vanwege de zware (gewicht) vierbundelgeleiders die men eraan wil hangen of dat het door een veranderd veiligheidsbeleid komt is ons niet bekend, maar een vakwerkmast blijft een vakwerkmast en gelukkig laat Duitsland ons zien dat het nog steeds kan.

Afbeeldingen: donaumast in een nieuwe 380 kV-verbindingen in Duitsland, vastgelegd door Peter Schokkenbroek. Donaumasten zijn zo'n beetje uitgevonden in Duitsland, dus tot zover niets vreemds. Maar de stompe traversetoppen en het atypische vakwerk van de trekschoren in de traversen lijkt zo te zijn overgenomen uit Zwolle-Meeden-Eemshaven. Kijk voor meer foto's in dit topic op ons forum.

01 juli 2013 ∙ Niet alleen bij Amsterdam is men dezer dagen begonnen met werkzaamheden. Ook in België zijn de werkzaamheden aan het Stevinproject inmiddels gestart. 

Werk aan Stevinproject begonnen (foto door Bavo Lens)Het Stevinproject is een nieuwe 380 kV-hoogspanningslijn die de Belgische netbeheerder Elia gaat bouwen tussen Zeebrugge en de 380 kV-ring in Evergem. Deze nieuwe lijn is onder meer nodig om in de toekomst een HVDC-kabel uit Engeland aan te kunnen sluiten, net zoals in Nederland reeds het geval is met de verbinding Maasvlakte-Grain. Daarnaast is het ook de bedoeling om in de toekomst een grote hoeveelheid windvermogen aan te kunnen sluiten.

Het Stevin-project bestaat uit 3 delen: de hoogspanningspost "Stevin" in Zeebrugge, de 380 kV-lijn tussen Zeebrugge en Evergem en het schakelstation "Horta" in Evergem zelf. Het is aan dit laatstgenoemde deel dat de werken nu begonnen zijn. Op de plek waar het schakelstation moet komen staan nu nog twee 380 kV-aftakmasten. Deze zullen vervangen worden door drie nieuwe afspanmasten die de hoogspanningskabels naar het nieuwe schakelstation zullen leiden. Deze werken luiden het begin in van een lange bouwperiode die we -uiteraard- op de voet zullen volgen. In o.a. dit topic op ons forum kan iedere geïnteresseerde zien hoe de zaken ervoor staan en ook op de website van netbeheerder Elia zijn de vorderingen te volgen. 

Foto: werkzaamheden vlakbij Horta aan de dubbelvlagmasten, vastgelegd door Bavo Lens (voor meer foto's, zie hier). Deze ombouw vormt nog slechts het begin van een zeer groot project: de bouw van een volledig nieuwe 380 kV-hoogspanningslijn.