13 oktober 2014 ∙ Vorige week ontstond er consternatie over een rapport van het Nederlandse CPB over de kosten van beraamde offshore windvermogen. Een paar weken eerder was er al een koerswijziging met betrekking tot het aantal en de omvang van de parken geweest. Het gevolg? Kromme tenen op de berg in Arnhem…

Windparken op zee moeten een rol gaan spelen in onze toekomstige elektriciteitsmarkt. Maar worden het nu tien kleine parken, drie grote parken of gaan ze misschien zelfs helemaal niet door? Opeens is niets nog zeker. En dat zorgt ervoor dat ze er in Arnhem op het hoofdkwartier van Tennet wellicht aardig de smoor in hadden deze week. 

De manier van aansluiten van windparken op het landelijke hoogspanningsnet verschilt per scenario. Kleine parken, zoals het Amaliapark, kunnen vaak gewoon op het bestaande 150 kV-net worden gehangen. Maar als de parken groter worden en een omvang van meerdere honderden megawatts bereiken is dat niet zo eenvoudig meer. De vermogensstromen zijn dan zo groot dat ook het net op het vasteland moet worden aangepast. En daar gaat het mis: de snelheid waarmee het hoogspanningsnet kan worden aangepast is veel trager dan de huidige wispelturigheid die de maatschappij en politieke besluitvorming te zien geven. Een grondkabel voor 150 kV (met een station erbij) kost al snel een jaar of drie, vier, om te realiseren. En een nieuwe 380 kV-hoogspanningslijn is al helemaal een nachtmerrie van vergunningen en procedures: er is een doorlooptijd van vijf tot acht jaar nodig voordat hij er staat. Maar de plannen en visies op windvermogen en de omvang van de productielocaties veranderen op dit moment meerdere keren per jaar.

Waar en hoeveel moet het net verzwaard worden? Waar zijn stations en aanlandingslocaties nodig? Zodra een plan amper van de tekentafel is zodat de vergunningen en procedures in gang gezet kunnen worden, is het alweer achterhaald en kan de opzet alweer gewijzigd worden. En iedere wijziging kost opnieuw weer extra tijd. Het is dus zaak dat alle betrokken partijen in de ontwikkeling van windvermogen verder kijken dan de molens lang zijn. Niet alleen de turbines zelf, de emissierechten en het uitzicht vanaf het strand spelen een rol: het (onderbelichte) aspect van aansluiting op het hoogspanningsnet is minstens even belangrijk.Per saldo is de netstrategie een zeer complex spel. Ongezien, maar met een torenhoge inzet. 

Foto's: het aanleggen van hoogspanningslijnen (ook ondergronds) duurt vaak langer dan de bouw van een centrale of windpark. Maar een hoogspanningslijn moet ook zeker weer niet te zwaar worden uitgevoerd, zoals we achteraf kunnen constateren bij de Mammoetlijn in Groningen (onder, foto door forumlid ET). Dat maakt alles erg ingewikkeld.