27 september 2020 ∙ HVDC-interconnecties zijn in het gekoppelde hoogspanningsnet van Europa gemeengoed. Nergens anders op de wereld zie je zoveel van zulke interconnectoren. Naast de techniek zijn ook de namen van High Voltage Direct Current verbindingen veelzeggend over hun motivatie en zelfs over Europese natiepolitiek.

Europa is een bergachtig schiereiland met nogal wat zeeën, zeestraten, baaien en dikke eilanden: het perfecte speelveld voor HVDC-zeekabels. Wie op de netkaart kijkt ziet dat veel HVDC-verbindingen interconnectors zijn tussen twee landen. Naast de technische motivatie zijn het ook prestigeprojecten van honderden miljoenen euro's die een symbolische waarde hebben. Letterlijk en figuurlijk verbinden ze twee landen, twee machtsblokken of zelfs twee culturen. Met die gedachte in het achterhoofd veranderen de trotse namen van HVDC-interconnectors stiekem in aanwijzingen over de achterliggende motivatie en zelfs over hoe de landen naar elkaar kijken. 

Een aantal interconnectors draagt koeltjes de naam van de watervlakte die ze kruisen (Cross-Skagerak, Cross-Channel) of van het overkoepelende gebied, zoals de Baltic Cable (die de geografisch vaag begrensde naam van heel noordoost Europa voert) of de Celtic Interconnector die Ierland en Frankrijk moet gaan verbinden. Gebruikelijk is ook een afkorting van de landen of cultuurblokken op de uiteinden (BritNed, NorNed, Fenno-skan, Konti-skan, France-Angleterre of SvePol). Het verbergt niks en geeft aan dat er sprake lijkt te zijn geweest van een gelijke onderhandelingsvoet.

Maar soms blijkt een onevenwicht. NORD.Link (die hoofdletters en dat puntje horen daar echt, want dat is hip en cool en lame en zo) wordt aangelegd tussen Noorwegen en Duitsland. De naam verraadt welk van de twee landen waarschijnlijk de meeste behoefte had aan de verbinding: Duitsland vindt Noorwegen (met zijn hydropower) interessanter dan andersom en trekt zich graag op aan het woord Nord. In dezelfde categorie valt de Viking Link (Denemarken – Engeland, in aanleg). De kabel loopt echter niet over het Viking district in de Noordzee, dus hier moet welhaast sprake zijn van Britten die graag dwepen met het stoere imago van vikingen. 

Een andere groep kabels draagt acroniemen. Inelfe (Frankrijk – Spanje) kan je uitspreken als een neutraal woord, maar het is een acroniem van Interconexión Eléctrica Francia-España. Soms is er dieper nagedacht. ALEGRO (België – Duitsland, eind dit jaar gereed) is een acroniem van Aachen Liège Grid Overlay. Maar wie een beetje bekend is met muziek zal direct zien dat het woord sterk lijkt op het identiek uitgesproken allegro, een van oorsprong Italiaanse term voor een vrolijk of opgewekt muziekstuk. 

Buitenbeentjes zijn er ook. Kontek (Duitsland – Denemarken) heet voluit Kontinent – Elkraft, hetgeen een samenstelsel is van het Duitse woord voor continent en de naam van een voormalig Deens netbeheerder die later opging in Energinet. Een beetje onlogische combinatie. Een andere vreemde eend in de bijt is NEMO, tussen België en Engeland. Nemo is weliswaar de naam van een personage uit Jules Verne's 20.000 mijlen onder zee, maar het woord zelf betekent in het Latijn niemand. Bij HoogspanningsNet hebben we ooit een roddel opgevangen dat het woord uit de pen komt van een hoge pief bij Elia die in het begin van de planfase invloed heeft gehad op in ieder geval de werknaam van het project, maar zeker weten doen we het niet.

Tenslotte heb je nog de financiën. COBRA (Nederland – Denemarken, overigens tijdelijk defect sinds eind september) is een acroniem van COpenhagen BRussels Amsterdam. Een opmerkelijke naam voor een kabel tussen Endrup en de Eemshaven en die niets te maken heeft met Amsterdam, Kopenhagen of laat staan Brussel. Het is speculatief, maar bij HoogspanningsNet vermoeden we dat er sprake is van een werknaam om het project interessanter te laten klinken voor te overtuigen partijen. Omdat DenNed onhandig veel lijkt op Tennet (zeker met een verstopte neus) zal er gekunsteld gezocht zijn naar iets anders pakkends. Toen bleek dat cobra wel goed uitspreekt in zowel Engels, Deens als Nederlands heeft men die werknaam waarschijnlijk maar zo gelaten…

Afbeelding: op de netkaart kan je tientallen HVDC-interconnectors vinden. Midden en onder: in 2007 zette NorNed een wereldrecord neer en dat mocht gezien worden, getuige het fancy convertergebouw met vlaggen en design voor de persmomentjes buiten vlak voor de gevel. Twaalf jaar later kwam COBRA en keerde de nuchterheid terug: een saaie functionele doos.