
01 november 2021 ∙ Pak de netkaart, een stressballetje en een zak chips, het is zover: de landelijke en regionale netbeheerders in Nederland hebben vandaag hun nieuwe conceptversies van het Investeringsplan vrijgegeven. De inhoud is nog niet definitief, maar de investeringsplannen geven wel een prima indicatie van wat de netbeheerders verwachten dat er staat te gebeuren in hun concessies.
Investeringsplannen zijn een wettelijke verplichting voor netbeheerders. Iedere twee jaar (minimaal) moet een netbeheerder een investeringsplan voorleggen aan de ACM. Maar het is in feite ook bedoeld voor andere netbeheerders, voor relevante overheidsorganen, voor zware klanten en voor investeerders. En jazeker, ook voor alle andere geïnteresseerde partijen in de netontwikkeling en netstrategie, waar we bij HoogspanningsNet ook onder vallen. Daarom kunnen deze plannen gratis worden ingezien ter leering ende vermaeck, maar vooral om een brede, gedegen blik te ontwikkelen van wat er de komende jaren staat te gebeuren aan renovaties, uitbreidingen, reconstructies en prognoses in het net.
Vroeger was er minder regie op dit proces en toen heetten dergelijke schrijfsels KCD- of KCP-documenten (Kwaliteits- en CapaciteitsDocument). We hebben er een archief van op deze site. Sinds een jaar of twee heeft de Nederlandse overheid de regels gelijkgetrokken en een frequentie en format afgedwongen, waardoor er vastigheid is ontstaan. Sindsdien is de term KCD verdwenen, maar de erfenis ervan niet: nog altijd volgen de investeringsplannen dezelfde opzet als die in de KCD-tijd gebruikelijk was. Ze bestaan telkens uit twee delen, niet verrassend een kwalitatief en een capaciteitsdeel. Het kwalitatieve deel bestaat iedere keer uit geneuz... eh, een verhandeling over assetmanagement, risicomatrices en flowcharts voor investeringsbeslissingen. Interessanter is het capaciteitsdeel: daarin staan de kaartjes, getallen, capaciteiten en plannen concreet beschreven. Voor pylon geeks is dat met het hart in de keel scrollen op zoek naar of die ene verbinding blijft bestaan en of er een nieuw station bij komt. Welke verbindingen en stations worden gebouwd, gewijzigd of gesloopt? Waar komt er een station, trafo of spanning bij? Zijn er interessante klantaansluitingen waarmee de netbeheerders rekening houden? En klopt dat ene getalletje op onze netkaart nog?
De investeringspannen die nu worden gepresenteerd zijn conceptversies. Dat is belangrijk om te weten. Het betekent dat het rapport een concept is waarin de netbeheerder in eerste instantie schetst wat zij zelf verwachten binnen hun net. Het kan zijn dat andere netbeheerders willen inzetten op een andere investering die niet overeenkomt met de schets van de netbeheerder wiens investeringspan het is. Daarvoor is de consultatiefase. In november kan iedere partij met een direct belang m.b.t. de informatie in het investeringsplan commentaar aandragen of een aanvraag doen tot nader overleg. Op die manier wordt gepoogd om in de uiteindelijke, definitieve versie (verwacht in de nawinter van 2022) ook echt te kunnen definiëren wat er staat te gebeuren zonder dat netbeheerders onderling voor verrassingen komen te staan die door miscommunicatie zouden zijn ontstaan. We schetsen een voorbeeld van dingen die afgestemd moeten worden. Stel dat Tennet ervan uitgaat dat bijvoorbeeld Liander een sanering van het 50 kV-net in een bepaald stuk van hun concessie wil doorvoeren en daardoor bestaande 150/50 kV trafovelden wil verbouwen naar 150/20 kV. Maar Liander zelf ziet de bui al hangen en heeft besloten alle bestaande capaciteit zo lang mogelijk te handhaven, zodat 20 kV niet meer in de plaats van 50 kV komt, maar er als het ware gewoon extra bij wordt gelegd. Dat heeft zijn weerslag op de koppelcapaciteit op het 150 kV-station en ook op de hoeveelheid ruimte die daar nodig is voor trafo's.
In de loop van vandaag en de komende paar dagen komen alle grotere netbeheerders in Nederland met een verplicht concept-investeringsplan, waarna deze de rest van de maand bij elkaar, bij andere partijen en bij de ACM op de stoep ligt voor een rondje onderlinge feedback. Op den duur zorgen wij er hier voor dat we de definitieve documenten voorhanden hebben om bij te zetten in ons groeiend archief. Tot die tijd, en zolang het nog concepten zijn en/of het wachten is totdat de serie compleet is, hotlinken we even naar de portalpagina's van de investeringsplannen zoals ze bij de netbeheerders zelf op de site worden geplaatst.
TenneT Concept-investeringsplan 2022 (directe download als PDF)
TenneT Concept-investeringsplan 2022 Net op Zee (directe download als PDF)
Liander Concept-investeringsplan 2022 (stroom en gas)
Liander Concept-investeringsplan 2022 (150 kV FGU-net in CBL)
Westland Infra Concept-investeringsplan 2022
Enexis Concept-investeringsplan 2022 (directe download als PDF)
Stedin concept-investeringsplan 2022 (nu met Zeeland, het voormalig Enduris/Deltagebied)
Rendo concept-investeringsplan 2022 (directe downloads als PDF)
Coteq concept-investeringsplan 2022
Heb je consultat.. eh, correlatie nodig na een nieuw stukje kennis uit de investeringsplannen? Praat dan mee op ons forum.
Afbeelding: deel van een pagina van het concept-investeringsplan van Liander, de eerste van de grotere netbeheerders die hem vanmorgen online zette. Dergelijke rapporten bevatten getallen, kaarten, tabellen en ook heel veel neuzel, maar wie een beetje thuis is in het elektriciteitsnet heeft er een waardevol kompas aan voor wat er de komende jaren staat te gebeuren.
14 mei 2020 ∙ Gebeurt er nog wat in hoogspanningsland? Het is zo stil op de voorpagina? We zitten met een schreeuwend gebrek aan veldwerk vanwege de lockdown, maar toch is er groot nieuws deze weken. De afgelopen weken hebben diverse netbeheerders hun investeringsplan (de opvolger van het KCD) als concept uitgebracht en er komen er nog een paar aan. Wat blijkt? We gaan elke MVA nodig hebben, nieuw en bestaand.
De term KCD is sinds dit jaar ingeruild voor investeringsplan. Nieuwe naam, maar dezelfde boodschap: iedere twee jaar dienen de netbeheerders er eentje uit te brengen waarin ze de staat van hun netten toelichten, samen met de toekomstverwachting en hoe ze daarop inspelen. Nieuw is dat men nu heeft besloten om dat allemaal tegelijk te doen.
Op de Berg beginnen met lezen is dan logisch. Tennet heeft de vier toekomstscenario's van 2011 ingeruild voor slechts drie stuks omdat inmiddels duidelijk is dat de energietransitie realiteit is. Zoals verwacht blijkt men op de Berg ook verrast door de enorme toename van zonvermogen in de netten. Het investeringsplan bevat een ongebruikelijk grote hoeveelheid verzwaringen en voortijdige vervangingen door zwaardere componenten. Daar zijn bekende zaken bij, zoals het opwaarderen van de landelijke 380 kV-ring naar 2635 MVA (4 kA) en ook open deuren, zoals dynamic rating en een kleine honderd opwaarderingen en versterkingen in de 150- en 110 kV-netten. Derde circuits (kabels), steviger transformators, soms zelfs nieuwe stations. Maar er zijn ook verrassingen. Bepaalde roddels die we bij HoogspanningsNet al hadden vernomen krijgen vaste vorm. Zo zijn er plannen voor na 2025 voor nieuwe 380 kV-stations bij Wijchen, Almere, Veenoord en Ter Apel (netkaart).
Misschien wel het grootste nieuws is dat het erop lijkt dat er de komende vijf tot tien jaar niet één hoogspanningslijn gesloopt gaat worden (m.u.v. reconstructies door rijkssubsidie voor verkabeling in stedelijke gebieden of combi in nieuwe 380 kV). Het lijkt erop dat men elke bestaande MVA aan transportruimte wil handhaven. Alles wat er bovengronds staat zal indien nodig toekomstvast moeten worden gemaakt door bijvoorbeeld het wegnemen van doorhangknelpunten of soms andere draden. Voor pylon geeks betekent dit ronduit het droomscenario: de begeerde energietransitie mét handhaving van wat we zo mooi vinden aan een elektriciteitsnet.
Ook in de netten van Liander zit in het investeringsplan een wonderlijke plottwist die door de energietransitie wordt ingegeven. Duiven schopt een heilig huisje om: 50 kV is nog niet doodverklaard. Sterker nog, er is zelfs weer sprake van enkele spaarzame uitbreidingen en handhavingen. Zo blijft bij Barneveld de 50 kV-lijn voorlopig toch staan. De geplande 20 kV wordt wel aangelegd, maar nu ter versterking in plaats van ter vervanging. En zo verlengt de MVA-nood door de energietransitie stiekem het leven van een aantal iconische PGEM-lijnen nog verder.
Net als Coteq en Westland Infra heeft Enexis geen bovengrondse lijnen. Maar wel stations, en ook Enexis voorziet een flinke lijst knelpunten op de onderstations, grotendeels veroorzaakt door teruglevering van zonneparken. Ze gaan dat aanvechten met zwaardere transformators (of soms eentje erbij plaatsen) en met zogeheten E-houses, een MS-installatie in een zeecontainer. Door een prefab-standaardoplossing te ontwikkelen hoopt Enexis sneller capaciteit vrij te spelen en tevens een tijdelijk alternatief te kunnen bieden als de bestaande MS-installatie in het schakelhuis gerenoveerd of verzwaard moet worden.
Wie missen we nog? Rendo heeft nog niks laten weten en van de grote jongens moeten Enduris en Stedin nog komen. Hier bij HoogspanningsNet wilden we niet nog langer wachten met dit nieuwsbericht, dus wat zij van plan zijn blijft nog heel even in het ongewis. Maar één ding was al zeker en is nu nog zekerder: de komende tien jaar is er heel wat te beleven in hoogspanningsland.
Lees de consultatieconcepten (men mag erop schieten tot 01 juni):
Tennet Investeringsplan 2020-2030
Liander Investeringsplan 2020-2030
Enexis Investeringsplan 2020-2030
Coteq en Westland Infra Investeringsplannen
(Stedin, Enduris en Rendo worden nog verwacht)
Afbeeldingen: de cover van Tennets nieuwe investeringsplan. Onder: plottwist in de Gelderse Vallei, illustratief voor wat ons de komende tien jaar te wachten staat. Saneren en vervangen is er amper bij. Bestaande infra wordt verlengd gehandhaafd omdat het niet gemist kan worden, zoveel extra transportruimte is er nodig. Door de bank genomen is dat goed nieuws voor pylon geeks.