HoogspanningsNet - alles over hoogspanning op het het

Techniek

Mast van de Maand



Mast 32, 110kV Heerenveen - Rauwerd
----------------------------------------------
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog bouwde PEB aan een 110 kV verbinding van Lemmer naar Rauwerd om Noordwest Friesland van genoeg capaciteit te voorzien. In die tijd was er nog geen landelijk koppelnet. Tot 1952 was dit aan de zijde van Lemmer een steeklijk tot men dacht van we trekken de 110 kV met donaumasten door naar Vollenhove. Anderzijds was de zijde van Rauwerd tot 1970 een steeklijn waarna Friesland in dat jaar van een 110 kV ring voorzien werd omdat Lemmer - Rauwerd lang niet genoeg was voor een hele regio. Ook werd in 1970 halverwege de verbinding aftak Heerenveen-Omweg en verdeelstation Oudehaske gebouwd om de 110 kV aan te sluiten aan in bouw zijnde 220 kV ring van Vierverlaten naar Ens en Zwolle. En tevens voor aansluitingen met de 110 kV verbindingen naar Donkerbroek, Wolvega en Heerenveen. Wat voor sommige pyloon geeks verrassend interessant is aan dit type zijn de kleine verschillen tussen dit type en de hamerkoppen die we in Groningen en Drenthe tegenkomen. Deze maand door Bram Gaastra

Hoogspanning en gezondheid?

Antwoord op alle vragen vind je bij het RIVM (NL) of het Departement Leefomgeving (B).

HoogspanningsNet behandelt dit thema met opzet niet zelf. (Waarom niet?)

Geknetter en gebrom?

Geen zorgen, dat is normaal.

Mastverrommeling


Doet dit ook jouw tenen kromtrekken?


Zoek je de netbeheerder?

Dat zijn wij niet. Ga naar de website van TenneT TSO (NL) of Elia (B).




Of ga naar ENTSO-E voor het Europese samenwerkingsverband tussen netbeheerders.

Berichtenarchief

17 maart 2016 ∙ Terwijl Tennet in Nederland de netverzwaringen op 380 kV-niveau met wintrackmasten uitvoert, heeft Elia voor de Belgische verzwaringen in datzelfde netvlak gekozen voor traditionele vakwerkmasten. Hoewel, traditioneel… Er is één groot verschil met hoe we dat gewend waren: de nieuwe hoogspanningsmasten hebben geïsoleerde mastarmen.

Stevinproject: mast met geïsoleerde mastarmenDe afgelopen twee maanden zijn de eerste exemplaren neergezet. Daardoor hebben we nu eindelijk een idee van hoe deze masten er in het echt uit komen te zien. Natuurlijk waren er al geruime tijd animaties en tekeningen beschikbaar, maar er gaat niets boven een echt exemplaar in het veld. Sinds de jaarwisseling heeft Elia de eerste exemplaren van het nieuwe mastmodel neergezet binnen het Stevinproject. Het zijn masten waarbij de traversen zijn gecombineerd met de isolators, waardoor geïsoleerde mastarmen ontstaan. De draden komen dus niet aan verticaal hangende isolators te hangen, maar ze worden 'meteen' aan de uiteinden van de traversen bevestigd, waar op de foto hier rechts nu nog een stel katrollen hangen.

Deze methode is niet volledig nieuw in onze streek, want we zien het in Nederland al in het 110 kV-gebied en ook de wintrackmasten van Tennet hebben een enigszins vergelijkbare constructie met V-braces. Maar op deze wijze (aan beide zijden van een 380 kV vakwerkmast) is het in de Benelux niet eerder toegepast.

Nieuwe 380 kV-mast naast een oudere 150 kV-mastAlle draag- of steunmasten van deze nieuwe 380 kV-verbinding worden gebouwd met dit nieuwe mastontwerp met geïsoleerde mastarmen. De hoekmasten niet, die zijn nog gebouwd op de ons bekende wijze met echte metalen traversen en schuine afspanningen met rijen glaskap-isolators. Wat verder opvalt is hoe klein de mast hierdoor kan blijven. De hele hoogspanningsmast, geschikt voor twee beesten van 380 kV-circuits met vierbundelgeleiders en een capaciteit van 3000 MVA per stuk, wordt eigenlijk nauwelijks groter dan de gangbare exemplaren voor 150 kV. Kortom, we hebben hier te maken met kleine, zeer gespierde types. Even wennen voor de mastengek, maar anderzijds kunnen we wel constateren dat het Belgische mastenpark er weer een opmerkelijk ontwerp bij heeft gekregen. En nu maar eens afwachten hoe de aanblik wordt met de draden eraan. We zijn heel benieuwd!

Meer lezen over het Stevinproject? Bezoek stevin.be (van Elia) voor meer informatie. Meer foto's in groter formaat zien? Bezoek het topic over het Stevinproject op ons forum en volg het project met ons mee.

Foto's: forumlid Zuydkamp legde vorige week een exemplaar van de nieuwe masten vast. Boven zien we een detailopname van de mast, onder zien we dezelfde mast naast een oudere 150 kV-mast. Ze ontlopen elkaar weinig in grootte.

18 februari 2016 ∙ We hebben jarenlang onze eigen bonen gedopt en uitsluitend deze site en het forum gebruikt als communicatiemiddel. Maar sinds een paar weken is er dan toch een derde kanaal bij gekomen. HoogspanningsNet heeft een Twitteraccount aangemaakt.

Vogels op oude hoogspanningslijnTwitter? Hebben we dat wel nodig? Geruime tijd waren we daar sceptisch over. Je hoeft tenslotte geen account vanuit de site zelf te hebben om te volgen wat daar gebeurt: een exemplaar op persoonlijke titel van iemand van het sitebeheer leek aanvankelijk ook wel te werken, want ook daarmee kan je je op de netbeheerders abonneren. Maar tijdens de grote stroomstoring van 27 maart 2015 en ook tijdens de situatie met het lijndansen en de stroomdippen begin januari in het noorden van het land, bleek dat een Twitteraccunt op naam van de site zelf wellicht zeer goede zaken kan bewijzen om de bezoekersstroom op de site te kunnen sturen. 

Reeds een ruim half jaar hadden we het account al, maar het heeft lange tijd in de wacht gehangen. Inmiddels is het een paar weken geleden in gebruik genomen. Het account zal voornamelijk voor updates, verwijzingen en nieuws gebruikt worden. 

Volg ons op @hoogspan (lekker kort) en deel de spanning.

Afbeelding: vogels op een oude bovengrondse 50 kV-verbinding. Foto door Michel van Giersbergen.

11 februari 2016 ∙ Terwijl Tennet in het westen van het land bezig is donaumasten voor wintracks in te ruilen en Elia de handen vol heeft aan het Stevinproject, zitten ook wij niet stil. Op de achtergrond wordt druk gewerkt aan een nieuwe stap met de eigen netkaart: we gaan databased. Dat biedt kijk op grote nieuwe ontwikkelingen.

Ooit ontstaan uit onvrede over de bestaande netkaarten die anno 2011 niet voldeden aan onze eigen behoeften, begon de HoogspanningsNet Netkaart simpel: een KML-bestand (Google Earth) van Nederland dat handmatig geüpdate moest worden. Dankzij monnikenwerk van steeds meer vrijwilligers kwam België erbij, het onmogelijk geachte 50 kV-net werd in kaart gebracht, klantaansluitingen werden achterhaald en grondkabeltracés werden natuurgetrouw opgediept. Door verandering in een weblinkmap werd automatisch de meest recente versie van de server gehaald. Inmiddels is het waarschijnlijk de beste gratis netkaart van Nederland en België die er is. 

En dat proces van nieuwe dingen en verbeteringen toevoegen gaat onverminderd door. Vanaf de volgende versie wordt de netkaart database-gegenereerd. Binnen de groep vrijwilligers kan iedereen met voldoende rechten een actualisatie doorvoeren zonder tussenkomst van een eindredactie, zodat actualisaties meteen doorkomen. Release cycles zullen dan alleen nog nodig zijn voor technische updates, maar niet meer voor actualisatie van de data. De kaart is dan altijd actueel. Dankzij een log blijft elkaars werk controleerbaar zodat een hoge mate van betrouwbaarheid wordt gewaarborgd.

Een database-netkaart maakt het mogelijk om met zoom levels te werken. Als sommige dingen pas bij inzoomen hoeven worden getoond, verdwijnt de laatste drempel op weg naar een spectaculaire nieuwe aanvulling voor in ieder geval Nederland. Er zijn er ruim 13.000 en straks krijgen ze allemaal hun plek op de kaart: alle individuele hoogspanningsmasten. Onder andere met dank aan Jan Willem van Aalst (OpenTopo) is het gelukt om alle duizenden masten te karteren, waarna we ze van hun spanning en mastnummer konden voorzien. De netkaart wordt daarmee voor mastengekken opeens een buitengewoon handig stuk gereedschap. 

Ook voor een heel andere groep gebruikers, de netstrategen, zit er een grote verbetering aan te komen. Dankzij ijverig speurwerk door zes vrijwilligers is voor ieder trafostation in Nederland en België uitgezocht wat de secundaire zijde voor (midden)spanning voert. Staat er bijvoorbeeld 6, 10, 12, 13, 15 of 23 kV op het middenspanningsnet van Randomstad? Vroeger moest je daarvoor graven in de KCD's, maar straks is letterlijk één blik op de kaart voldoende. 

Wanneer V5.0 live gaat is nog niet helemaal rond. Alles draait op vrijwilligers, dus gun ons de tijd die we nodig hebben om geen half werk af te leveren. Maar het lijkt erop dat de secundaire spanningen aan de trafo's zullen hangen nog voordat er weer blad aan de bomen hangt.

Afbeeldingen: twee screenshots van de HoogspanningsNet Netkaart V5.0 Beta. Middenspanning op de stations wordt straks getoond via het pictogram- De mastposities met mastnummer verschijnen bij dieper inzoomen. Wat je hier niet ziet (maar wat wel van belang is) is dat alle entiteiten vanuit een database worden gegenereerd. Voor de gebruiker betekent dit nog meer actualiteit en voor de vrijwilligers die aan de kaart werken betekent het een grote toename in gebruiksgemak. Win-win.

30 januari 2016 ∙ Op 31 januari tussen 19.00 en 20.00 uur wordt op de Nederlandse Radio 1 in het programma Reporter Radio (KRO-NCRV) een reportage uitgezonden rondom de aanleg van Zuid-West 380, tracédeel Borssele-Rilland.

Er wordt ingegaan op nut en noodzaak van de netverzwaring en de vorm waarin dit zal gebeuren. Het huidige plan is de aanleg van een nieuwe bovengrondse verbinding met wintrackmasten, maar de bestaande verbinding (welke technisch nog een stukje verzwaard kan worden) blijft onaangeroerd. Dat doet wat wenkbrauwen fronsen. Waarschijnlijk maakt de aansluitverplichting van het productiepark in Borssele het onmogelijk, of wordt het door de netbeheerder niet als voldoende zinvol gezien omdat het op de lange termijn alsnog onvoldoende is om het bestaande knelpunt samen met 1400 MW nieuw beraamd windvermogen te kunnen wegnemen.

Een nieuwe verbinding lijkt dan logisch. Toch roept dit vragen op bij o.a. bewoners van het gebied. Daardoor zijn alternatieve visies ontstaan. Door de bestaande verbinding alsnog te verzwaren en de producenten in Borssele schadeloos te stellen, zou men bijvoorbeeld enkele jaren de bouw van de nieuwe verbinding kunnen uitstellen. De druk is dan (even) van de ketel, zodat men zich in relatieve rust kan herbezinnen op de toekomst. Ook zouden de offshore-windparken kunnen worden aangesloten met HVDC, waarna de zeekabels relatief straffeloos een stukje langer gemaakt kunnen worden. Het onshore converterstation zou dan op Rilland zelf kunnen worden gebouwd in plaats van op Borssele. HVDC met converters is duurder dan wisselstroom, maar anderzijds komt er dan 1400 MW minder windvermogen binnen op Borssele. Verzwaring van de bestaande verbinding biedt dan wel langdurig soelaas, zodat de nieuwe (eveneens dure) wintrackverbinding dan niet nodig is. Tenzij men backupvermogen op Borssele wil bouwen voor als het niet waait. Maar daarvoor zijn weer geen concrete aanwijzingen bekend.

Journaliste Marjolein van Pagee heeft onderzoek gedaan binnen dit complexe vraagstuk. In de reportage wordt het verhaal zo begrijpelijk mogelijk uitgelegd en in meerdere contexten geplaatst. Voor geïnteresseerden in Hoogspanningsland biedt het een mooie kans om nieuwe argumenten en inzichten op te doen.

Luister de uitzending hier terug.

Afbeelding: Borssele is een van de drie plekken die door de Nederlandse overheid zijn aangewezen voor grootschalige energieproductie. Op de foto zien we verbindingen van 150 kV. De vermogens waar het project Zuid-West 380 om draait zijn echter zo groot dat ze zich afspelen op het niveau van het 380 kV-netvlak. Foto door Michel van Giersbergen.   

09 januari 2016 Het lijndansen dat plaatshad in het noorden van het land gedurende het 'straatschaatswintertje' resulteerde in spanningsdippen en ook in enige (gelukkig kleine) schadegevallen aan de hoogspanningslijnen. Daarvan heeft zich er nu een gemanifesteerd in de vorm van een losgeraakte draadklem.

Over de precieze aanleiding en het exacte onderdeel dat bezweek hebben we nu nog geen informatie, maar RTV Noord heeft enkele foto's online staan. Het lijkt erop dat bij een van de onderste circuits van de 220 kV-verbinding één van de twee geleiders per fasedraad (het zijn tweebundels) is losgeraakt uit de bevestigingsklem onder de isolators, die ter plaatse in een halfverankering hangen. De draad is daardoor enkele meters omlaag gezakt, maar nog altijd zes meter boven de grond (op nog steeds veilige hoogte) blijven hangen. Vandaag wordt een en ander door Tennet gerepareerd. Gelukkig een vrij eenvoudige klus.

Het is zeer waarschijnlijk dat schade door het lijndansen de oorzaak is. Dat is goed en slecht nieuws tegelijk. De aard van het probleem is dus bekend, maar het betekent wel dat er nog een heleboel inspectiewerk voor de netbeheerder zit aan te komen om alle beschadigingen aan de verbindingen zo snel mogelijk te inspecteren en te repareren.

De HoogspanningsNet Netkaart voor je PC, browser, tablet en telefoon.

– Altijd het net op zak.

Meer info Handleiding FAQ GIS/KML

Actuele load

Waar zijn de netprojecten?

Kijk waar de netuitbreidingen zijn!
Netuitbreidingskaart TenneT
Netprojecten Elia
TYNDP Europa door ENTSO-E

Credits en copyright

Creative Commons Licentie

Tenzij anders vermeld, bevindt de content op deze website zich onder een CC BY-NC-ND-licentie.

Lees de volledige disclaimer hier.