HoogspanningsNet - alles over hoogspanning op het het

Techniek

Mast van de Maand



Mast 137, 380 kV Geertruidenberg – Rilland
----------------------------------------------
Op het eerste gezicht zou je gaan denken dat we deze maand met een ordinaire afspanmast van het eerste 380kV koppelnet hebben te maken, maar schijn bedriegt. De langere plattere kattenoren verraadden het eigenlijk al. We zijn bij de 380kV-lijn Geertruidenberg – Rilland uit 2020. Oorspronkelijk is de lijn in 1979 in dienst gekomen als Geertruidenberg – Borssele, gebouwd tijdens een samenwerking van de PNEM en PZEM om stroom vanuit de nieuw gebouwde kerncentrale in Borssele naar het landelijke en regionale net te krijgen. In 1984 werd ook nog het Belgische Zandvliet aangesloten op zowel Borssele als Geertruidenberg met ieder één circuit. In 2020 is deze aftak vervangen door een heus station bij Rilland. Hiermee is tevens de bijzondere aftakmast verdwenen. Vanaf 2020 is de lijn dus in tweeën geknipt bij Rilland en bestaan ze nu uit de lijnen Geertruidenberg – Rilland en Rilland – Borssele. We zien hier afspanmast 137 van Geertruidenberg – Rilland ten westen van Bergen op Zoom. Het is een uniek exemplaar, want deze wijkt erg af van de standaard hoekmasten die we in deze lijn treffen. Zo is de complete indeling van de toren anders dan bij de rest. Vooral bovenin bij de bovenste traverse oogt de mast best iel. Sommige vragen zich dan al af hoe dit exemplaar aan de grens met het altijd winderige Zeeland toch al 45 jaar staat.

Hoogspanning en gezondheid?

Antwoord op alle vragen vind je bij het RIVM (NL) of het Departement Leefomgeving (B).

HoogspanningsNet behandelt dit thema met opzet niet zelf. (Waarom niet?)

Geknetter en gebrom?

Geen zorgen, dat is normaal.

Mastverrommeling


Doet dit ook jouw tenen kromtrekken?


Zoek je de netbeheerder?

Dat zijn wij niet. Ga naar de website van TenneT TSO (NL) of Elia (B).




Of ga naar ENTSO-E voor het Europese samenwerkingsverband tussen netbeheerders.

Berichtenarchief

10 september 2016 Heb je alle Pokemons in je buurt gevonden? Probeer dan eens een nieuwe uitdaging: maak spelenderwijs kennis met de wereld van modern netbeheer in het computerspel Need4grid.

Logo (en app-afbeelding) van het spel N4GDe Franse netbeheerder RTE heeft een poosje terug samen met Elia de game Need4Grid (N4G) laten bouwen: een spel waarin het beheer van een hoogspanningsnet centraal staat. Dat twee netbeheerders dit initiatief hebben genomen past in de trend dat netbeheerders zich de laatste jaren meer naar buiten keren. Met het spel wil men bij het (jonge) publiek onder de aandacht brengen wat het netbeheer inhoudt en wellicht ook wat meer begrip kweken.

N4G screenshot uit een van de tutorialsN4G lijkt qua gameplay enigszins op Rollercoaster Tycoon. Op een speelveld van vierkante tegels met landschapseenheden kunnen centrales, verbindingen, trafostations en klantaansluitingen gebouwd worden. Doel is het bouwen en onderhouden van een hoogspanningsnet dat zo efficiënt mogelijk is in zowel technisch, financieel en maatschappelijk opzicht.
Buiten technische aspecten (transportcapaciteit van verbindingen, staat van onderhoud, snoeibeleid) is er ook rekening gehouden met ambtelijke procedures (tijd!) die aanleg van een nieuwe verbinding vergt, met de kosten van het tracé en met de tevredenheid van de bevolking: een zware koppelnetverbinding door een natuurgebied aanleggen wordt niet zo gewaardeerd en dat kost je punten. Ook heb je maar beperkt kapitaal en middelen ter beschikking, zodat je daadwerkelijk strategisch te werk moet gaan. In de hogere levels kom je steeds complexere, maar telkens realistische elementen tegen zoals verschillende spanningsniveaus, congestie, technische beperkingen, onvoorspelbare productie door hernieuwbare bronnen… en zelfs het gevaar van een cascadestoring en een belabberd publieksimago wanneer je er een bende van maakt.

Screenshot uit een van de tutorialsAlles bij elkaar is N4G het eerste spel dat onze niche als hoofdelement heeft, zodat we er als hoogspanningsliefhebbers zeer content mee moeten zijn.
N4G is gratis en kan (solo) zonder account worden gespeeld op een computer en ook via een app op de telefoon. Wie wel een account aanmaakt kan zijn scores bewaren, levels opklimmen en (als je heel goed je best doet) zelfs in de high score list komen. Het spel beschikt over documentatie over de gesimuleerde elementen (vergelijkbaar met de Stroomcursus) en wie bij Settings op het Belgische vlaggetje klikt kan zelfs Nederlandstalig spelen.

Lees meer op need4grid.com, probeer het eens uit en deel je ervaringen op ons forum.

Afbeeldingen: enkele afbeeldingen uit de (nog simpele) tutorial-levels van Need4Grid. Voor wie altijd al dol was op netstrategie en het maken van netkaarten is N4G een buitengewoon leuk tijdverdrijf.

27 augustus 2016 ∙ Wie naar Frankrijk op vakantie gaat en daar over de graanvelden loert kan niet om het Franse hoogspanningsnet heen. Alleen die grote A0 PDF-netkaart van RTE, dat was altijd best lastig op het dashboard… Maar voor het Franse koppelnet is dat probleem voorbij: ruil die kaart in voor een tablet en bekijk het Franse net van 225 kV en hoger nu direct in onze eigen netkaart.

Franse enkelcircuit-chat, gefotografeerd door Tom BorgerWat er in het land van chats, Beaubourgs en uiteraard ook van de moeder aller hoogspanningsmasten gebeurt, heeft een grote weerslag op de stand van zaken (lees: de loadflow) in het hele ENTSO-net. Het land van netbeheerder RTE is voor zowel hobbyisten als professionals interessant om in de gaten te houden. En sinds gisteren kan dat ook via onze eigen netkaart. Dankzij het noeste werk van een paar sterk geïnteresseerden die er heel wat uren in hebben gestopt is het Franse koppelnet (verbindingen en stations van 225 kV en hoger) in het afgelopen half jaar gekarteerd als KML en in onze netkaart ingevoerd. Met de mogelijkheid tot verdere uitbouw lagere spanningen – mooi werk voor als het regent op vakantie.

Op het eerste gezicht lijkt het een wat vreemde stap voor ons om het Franse koppelnet te karteren. Onze focus is immers Nederland en België. Maar door de database-opzet, nieuw sinds V5.0, is het sindsdien mogelijk om met meerdere personen simultaan aan verschillende gebieden op de kaart te kunnen werken. De een weet veel van het Belgische 70 kV-net, een ander is beter in het Duitse koppelnet, een derde weet alles van offshore wind en het zou jammer zijn om dat niet te benutten. Zolang we er maar voor zorgen dat ons kerngebied (Nederland en België) de focus blijft houden, kan het geen kwaad om verder te durven kijken en te zien wat meerwaarde voor ons heeft. En geen zorgen, daar waken we voor als geen ander.

Screenshot van V5.1 Tour de FranceOp termijn is het de bedoeling om de netkaart standaard te laten openen op Nederland en België: de 'productiekaart' waarop de focus ligt. Wie meer wil, kan gewoon uitzoomen. Dan verschijnen ook de andere gebieden die op dat moment in de kaart zijn opgenomen, zoals Frankrijk en in de toekomst ook andere gebieden zoals Duitsland. Omdat alle bijbehorende aanpassingen momenteel technisch nog niet zijn gerealiseerd maar Frankrijk al wel gereed is, krijgen gebruikers er tot die tijd het Franse koppelnet eventjes gratis bij als ze de netkaart openen. Oh la la

Afbeelding: Frankrijk, land van chats. Foto door Tom Börger. Onder: screenshots van de huidige situatie in V5.1 Tour de France: geen technische wijzigingen, maar wel is het Franse koppelnet erbij gekomen.

15 augustus 2016 ∙ Het begon rond 02.15 uur met een melding in het landelijk bestuurscentrum van Tennet op de berg in Arnhem dat in de 110 kV-circuits Beilen-Veenoord en Beilen-Musselkanaal een circuitfout was opgetreden. De oorzaak bleek brand in een kippenschuur die pal onder de verbinding stond, waardoor in beide circuits een of meer fasedraden fysiek braken.

Redundantie zorgde ervoor dat de hele verbinding tijdelijk gemist kan wordenVolgens Eefje van Gorp, woordvoerder bij Tennet en deze morgen te horen op Radio Drenthe, is het betrekkelijk zeldzaam dat een hoogspanningskabel fysiek bezwijkt door brand onder de verbinding, hoewel ons bij HoogspanningsNet nog een geval uit Veenendaal van twee jaar geleden bekend is waarbij hetzelfde gebeurde. Het uitvallen draaide echter niet uit op een stroomstoring. Doordat het net redundant is uitgevoerd en ter plaatse (midden Drenthe) ook ringvormen bevat, kon het net het verdragen dat beide circuits uitklapten zonder dat er een stroomstoring ontstond op de civiele stations. Alleen een klantaansluiting van de NAM in Norg raakte spanningsloos. 

Tennet geeft aan in eerste instantie mee te leven met de boer die 15.000 kippen verloor. Het siert de netbeheerder om dit uit te spreken. Er wordt impliciet mee verteld dat de schade aan de hoogspanningslijn gelukkig 'gewoon' maar herstelbare blikschade is.

De komende dagen zal de verbinding gerepareerd moeten worden en tot die tijd is de N-1 redundantie in Drenthe even uitgenut. Sneller kan niet, want het vervangen van enkele tientallen meters beschadigde fasedraden is ingewikkelder dan het lijkt. Bij de brand is asbest vrijgekomen en ook zijn beide circuits verderop in hun trace bijgehangen in de zware combinatiemasten van Zwolle-Meeden. Daar hangen er 380 kV-circuits boven de 110 kV-circuits, zodat er door inductie vanuit deze zwaardere circuits enige restspanning ontstaat, zelfs als de 110 kV-circuits volledig zijn losgeschakeld. Het repareren en terug in dienst brengen is dus een specialistenwerkje.

Afbeelding: het nut van redundantie. Gedeelte uit de netkaart (schematische weergave). De afgekruiste verbinding is uitgevallen. Men ziet dat alle stations die met de verbinding te maken hebben alsnog vanaf de andere kant invoeding konden krijgen, waardoor er geen stroomstoring ontstond.

28 juli 2016 ∙ Ze doen het deze zomer niet bepaald rustig aan daar op de berg in Arnhem. Naast de grote projecten bij Haarlem en Doetinchem en een nieuw KCD heeft netbeheerder Tennet ook de website grondig vernieuwd.

Schermafdruk van de nieuwe site van TennetDat had Tennet ook in 2013 al eens gedaan, maar deze keer hebben ze het wat grondiger aangepakt. De nieuwe site past in het plaatje van hoe veel meer moderne websites eruitzien: grote elementen, gekleurde vlakken, een opbouw die sterk verticaal is en teksten die meestal slechts enkele zinnen lang zijn. Tennet volgt daarmee het voorbeeld van onder andere ENTSO-E en het KNMI. Voor ons als geïnteresseerden zal het opnieuw even wennen zijn om alles terug te vinden. Enkele gebroken links vanaf onze site zijn dan ook onvermijdelijk.

Het past in de bedrijfsstrategie om meer naar buiten te treden. Een strategie die de laatste drie jaar in sterk toenemende mate door Tennet wordt gehanteerd. De nieuwe site is nog meer dan voorheen gericht op het grote publiek en is sterker geworden in het bieden van achtergrondinformatie. En met dat laatste komt Tennet zelf steeds meer een niche binnen die wij bij HoogspanningsNet vroeger vrijwel voor onszelf hadden. Krijgen we concurrentie? Van de netbeheerder op zijn eigen terrein zeker… Met andere woorden, niet echt. In tegenstelling tot de netbeheerder zijn wij op deze plek juist onafhankelijk en kunnen we het ons permitteren om kritisch en (zo je wilt) gevaarlijk scherp te blijven rondom alles wat we tegenkomen in hoogspanningsland.
Maar we zien dus wel dat het ook voor ons hoog tijd wordt dat ook wij ons eens gaan herbezinnen of we onze template Love the late Nineties niet eens een beetje moeten opleuken, zodat wij onze eigen plek in Hoogspanningsland ook anno nu met verve kunnen blijven bekleden.    

09 juli 2016 ∙ Zomerweer dat begint met een K en eindigt met een T (koud en nat) is sinds vandaag helemaal niet erg meer: het nieuwe Tennet KCD 2016 is uitgebracht. Hoera! Gooi die stapel Donald Ducks maar opzij, we hebben weer wat te lezen op de achterbank op weg naar de vakantiebestemming.

Iedere twee jaar brengt netbeheerder Tennet een zogeheten KCD uit: het Kwaliteits- en CapaciteitsDocument. Het geldt als een kruising tussen een standaardwerk en een periodieke update over de staat van het net, de investeringen, knelpunten en plannen. Voor geïnteresseerden in de Nederlandse hoogspanningsnetten is het een soort bijbel. Wie het KCD een beetje kent weet goed wat en waar het de komende jaren te doen is in hoogspanningsland. Zoals iedere keer staan er veel dingen in die voor de ingewijden al bekend waren, maar ook zijn er telkens kleine nieuwe aanpassingen of projecten die niet voorzien waren. Juist voor dit soort nieuwe ontdekkingen is het KCD een goudmijn.

Op 06 juli heeft Tennet de nieuwste editie voorgelegd aan de ACM (lees: het document is vrijgegeven aan het publiek). Net als twee jaar geleden is ook dit jaar het KCD weer in twee delen opgesplitst. Deel één behandelt met name de bedrijfsvoering en is met name voor mensen met interesse in de interne handel en wandel van de sector interessant. Deel twee behandelt de staat van de netten en daarmee is dat deel voor de traditionele mastengekken, netstrategen en fotografen het interessantst. 

Download het nieuwe KCD rechtstreeks bij Tennet of hier bij onszelf. (We hosten hem zelf ook, als onderdeel van de verzameling actuele en historische KCD's en regionale KCD's. We gaan tenslotte tot het draadje.)

KCD 2016 deel I  (kwaliteitsbeheersing)
KCD 2016 deel II (investeringsplannen en de staat van de netten)

Tennet heeft maar weinig ruchtbaarheid gegeven aan het vrijgeven van het document (zo staat het alleen zijdelings genoemd in een nieuwsbericht over decentrale opwek), maar dat is ook geen wonder: de markt van lezers is betrekkelijk klein. Hier op HoogspanningsNet is dat wel anders: wij zijn juist buitengewoon content met het document, zodat een nieuw KCD met gemak de voorpagina haalt en het voer voor discussies op ons forum zal zijn.

De HoogspanningsNet Netkaart voor je PC, browser, tablet en telefoon.

– Altijd het net op zak.

Meer info Handleiding FAQ GIS/KML

Actuele load

Waar zijn de netprojecten?

Kijk waar de netuitbreidingen zijn!
Netuitbreidingskaart TenneT
Netprojecten Elia
TYNDP Europa door ENTSO-E

Credits en copyright

Creative Commons Licentie

Tenzij anders vermeld, bevindt de content op deze website zich onder een CC BY-NC-ND-licentie.

Lees de volledige disclaimer hier.