20 december 2016 ∙ Net buiten het terrein van trafostation Oostzaan staat een hoogspanningsmast die sinds het ombouwen van de verbinding naar Beverwijk werkloos is geraakt. Hij staat op de nominatie om gesloopt te worden. Maar ho eens even? Kan daar nou niet wat leukers mee gedaan worden?
In het gebied tussen Beverwijk, Vijfhuizen en Bleiswijk wordt de bestaande bovengrondse 150 kV-verbinding vervangen door een zwaarder exemplaar met combinatiewintracks. Ook verderop bij trafostation Oostzaan heeft die operatie nog gevolgen. Een oude doorverbinding die vroeger net buiten het station bleef is nu veranderd in een volwaardige aansluiting. De hoogspanningsmast die de 150 kV-doorverbinding droeg is daardoor ontslagen van dienst. Netbeheerder Tennet is erg trots op nieuwe wintrackverbindingen en natuurlijk is het goed om te tonen dat lijnenbouw niet stil is blijven staan: het enige gezonde hoogspanningsnet is een net dat altijd in beweging is.
Maar het is ook goed om te laten zien waar je vandaan bent gekomen. Het hoogspanningsnet heeft een complexe geschiedenis van ruim een eeuw waarover met gemak hele boeken kunnen worden volgeschreven (hetgeen dan ook gebeurd is en nog steeds gebeurt). Naast tonen dat je als netbeheerder bovenop de huidige techniek zit, mag je ook gerust laten zien dat je iets beheert dat een lange geschiedenis en dito plek in de samenleving heeft.
Het mastje dat de doorverbinding bij Oostzaan droeg is een hoekpositie van de klassieke PEN/PUEM 150 kV donaumast: een ontwerp dat een belangrijke plek in de netgeschiedenis van Nederland inneemt. Vanaf de A8 gezien staat het mastje prominent als een schildwacht voor trafostation Oostzaan. Een van de leden op ons forum kwam met het voorstel om de mast niet te slopen, maar opzettelijk te behouden als zichtbare verwijzing naar een trots net. Door de mast op te tuigen met een bord waar bijvoorbeeld het logo van Tennet op staat kan worden verwezen naar het belang van elektriciteit in de huidige samenleving (middels het trafostation achter de mast) en hoe dat alles fysiek vorm had en heeft in het landschap. De afbeelding geeft een impressie van hoe de mast er dan uit zou kunnen zien.
Inmiddels lijkt er bericht te zijn gekomen dat de netbeheerder dit niet ziet zitten vanwege aansprakelijkheidsproblemen en veiligheid. Hier bij HoogspanningsNet lijkt ons dat een beetje vreemde motivatie (hek om de voet, artikel 461 erop en het probleem is juridisch gefixt), zodat we bij het standpunt blijven dat deze werkloze mast een unieke kans biedt voor een promotioneel mes dat aan twee kanten snijdt. Heren en dames op de berg in Arnhem, denk er nog eens over na.
03 december 2016 ∙ Vandaag is het precies vijf jaar geleden dat HoogspanningsNet het forum in gebruik nam. Een nieuwe manier van verbinding in de gedeelde interesse nam daarmee aanvang. Inmiddels is het voor geïnteresseerden in het elektriciteitsnet een vertrouwd onderdeel van hoogspanningsland geworden en kunnen we ons bij HoogspanningsNet nog amper een leven zonder voorstellen.
Vijf jaar, zo'n 1000 topics en ruim 21.000 berichten later is gebleken dat het forum, dat enigszins aarzelend begon, inmiddels in een behoefte voorziet. Het werd een plek om kennis, inzichten en foto's te delen. Het forum is inmiddels uitgegroeid tot een bron van informatie voor zowel de mainsite alsook voor googelaars. Vele duizenden foto's en fotoreportages zijn er gedeeld. Materiaal waarvan telkens met goedvinden van de fotograaf dankbaar gebruik wordt gemaakt hier op de mainsite. Zonder het forum waren enkele excursies, een heleboel nieuwsberichten over bouwprojecten hier op de voorpagina en ook de huidige netkaart (een project dat veel overleg en feedback vereist) volstrekt onmogelijk geweest.
Toch ging het niet altijd van harte. De opkomst van het forum als plek om foto's te delen bleek zo'n succes dat de fotopagina's hier op de mainsite er min of meer uit geconcurreerd zijn. Voor deze pagina's, die sindsdien een kwijnend bestaan lijden, zal in 2017 een scopewijziging doorgevoerd worden. En de productieve fotografen herinneren zich van vorig jaar ook maar al te goed de pijnlijke episode met het congestiemanagement. Er werden zoveel foto's geplaatst dat onze vorige host de hik kreeg, waardoor een pijnlijk quotum moest worden ingesteld op het nieuwe aantal foto-MB's per dag. En als je als netbeheer iets niet wil, dan is het wel je productiepark beperkingen opleggen omdat je net het niet trekt.
En nu? Volgend jaar moet het platform een opwaardering van de software ondergaan en er moet een fatsoenlijke header op. Maar verder is het de bedoeling dat het inmiddels grootste sociale platform van Nederland en België rondom deze interesse gewoon een vaste waarde in hoogspanningsland blijft. Op naar de volgende vijf jaar.
07 november 2016 ∙ Na bijna twee decennia van relatieve rust lopen er op dit moment vier grote 380 kV-bouwprojecten in onze omgeving. Randstad Noordring, Doetinchem-Wesel, Meppen-Wesel en Stevin.
Waar in de twee Nederlandse projecten de wintracks hoogtij vieren, is men in Duitsland (Meppen-Wesel) en in België niet zo onder de indruk van buismasten in het koppelnet. Wie dan denkt dat men niet innoveert heeft het mis: ook vakwerk evolueert gewoon door. En juist het Stevinproject laat dat op niet te missen wijze zien. Het nieuwe mastontwerp met de geïsoleerde traversen heeft al eens eerder op de voorpagina gestaan, maar inmiddels zijn de eerste mastvakken met dit mastontwerp van hun draden voorzien. En pas nu kunnen we echt concluderen dat de nieuwe mast zeer goed gelukt is.
De nieuwe masten combineren het open, luchtige karakter van vakwerk met een moderne, strakke en welhaast stoere indruk. Ze zijn smal en relatief klein voor 380 kV. Meestal zou dat zijn uitgedraaid op een massieve, gedrongen aanblik met veel te grote knoopplaten, maar hier bij Stevin is het de ontwerpers van Elia gelukt om zware vierbundels te combineren met vakwerk in een vlotte, moderne en potente aanblik. Een hele kunst die vanuit ons oogpunt op deze site zeker een compliment verdient.
Stevin bevat naast een nieuwe luchtlijn ook een paar kabelgedeelten, die (net zoals de Delftkabel) gezien kunnen worden als een hoogspanningstechnisch waagstuk. En natuurlijk bevat het project ook enkele stations. Daarvoor is gekozen voor GIS-stations. Dit type station isoleert de geleiders en rails met een ander gas dan lucht en de schakelstations zijn daardoor veel kleiner en enigszins strakker van uiterlijk dan een openluchtopstelling.
Meer foto's van het bouwproject bekijken of meer informatie vinden? Neem een kijkje op ons forum en bezoek de projectwebsite van Stevin, www.stevin.be. Of als je in de buurt bent, bekijk de masten en stations eens in het echt.
Afbeeldingen: Boven zien we de nieuwe verbinding naast een oudere 150 kV-lijn staan – je ziet het goed, de nieuwe 380 kV-lijn is kleiner dan de oude 150 kV-lijn. Onder: opstijgportaal op Maerlant. Bovengrondse 380 kV met vakwerk? Dat hoeft anno 2016 helemaal niet ouderwets te zijn.
12 oktober 2016 ∙ Vandaag wordt de eerste hydraulische schaar gezet in een van de 92 masten van 110 kV Hoogeveen-Veenoord. Sloop van oude verbindingen ten gunste van rationalisering of netverzwaring is van alle tijden, maar met die gedachte in het achterhoofd is met de afbraak van Hoogeveen-Veenoord iets bijzonders aan de hand: voor deze verbinding komt niets terug.
Op dit moment is men alleen al in Nederland bezig met het verbouwen of laten verdwijnen van vier bovengrondse verbindingen. Maar waar tussen Beverwijk en Vijfhuizen een netverzwaring plaatsheeft (150 kV wordt versterkt met 380 kV) en in Doetinchem (Doetinchem-Langerak) een vervangende grondkabel voor hetzelfde tracé terugkomt, verdwijnt Hoogeveen-Veenoord zonder een opvolger of verzwaring. Hoogeveen en Veenoord zijn niet langer meer verbonden.
Het volledig schrappen van een link uit het net zien we maar zelden. Wat is er de reden van dat het hier toch gebeurt? Wat het ook is, het zal niet uit de koker van de netstrategen zijn gekomen. De laatste jaren zijn er grote aanpassingen in het zuidelijk Drentse 110 kV-net gedaan. Netverzwaringen, veranderingen en nieuwe verbindingen zijn aangelegd. Zo zijn Coevorden, Veenoord, Emmen en Hardenberg erop vooruitg gegaan qua capaciteit en betrouwbaarheid.
Maar kind van de rekening is Hoogeveen. De derde stad van Drenthe hangt na afbraak nog slechts in het net door middel van een betrekkelijk lichte 110 kV-verbinding vanaf Hardenberg (capaciteit 91 MVA redundant) en een grondkabel vanaf Beilen. Deze kabel is voor 110 kV een zware jongen (300 MVA), maar hij is niet redundant: een circuitfout of onderhoud op de aansluitvelden betekent onherroepelijk verlies van de verbinding. Als dit het verbindingsdeel Wijster-Hoogeveen betreft, kan de vuilverbrander ook niet leveren richting Hoogeveen. Andere productie is er niet, zodat de volledige belasting van Hoogeveen en omstreken dan over de kleine bovengrondse verbinding vanaf Hardenberg moet lopen. Op koude winterdagen trekt dat een zware wissel op het kleine oude lijntje.
We zien dat Hoogeveen-Veenoord onder normale omstandigheden probleemloos gemist kan worden, maar bij uitval of niet-beschikbaarheid van de zware grondkabel wordt de situatie interessant wanneer het koud weer is. Bij HoogspanningsNet doet dit ons dan ook vermoeden dat de sloop is ingegeven door heel andere dingen dan netstrategie. Denk aan het naleven van (misschien te haastig gedane) toezeggingen rond 2010, of aan een noodzaak tot het creëren van beschikbare kilometers voor het uitruilbeginsel. In elk geval lijkt het ons waarschijnlijk dat de netstrategen op de berg in Arnhem hier geen stukje taart op eten.
Meer foto's en discussie? Neem een kijkje op ons forum.
Afbeeldingen: een week geleden zijn de eerste draden verwijderd. Bij een oude 110 kV-verbinding is dat nog met de hand of met licht materieel te doen. (De 110 kV-circuits onder de zware combinatieverbinding op de achtergrond volgen niet hetzelfde tracé als de te slopen verbinding en doen Hoogeveen niet rechtstreeks aan.) Onder: kaartje van Tennet toont de te slopen verbinding.