Voorganger van Tennet. Saranne was net als Tennet een quango en het bedrijf voerde tot eind jaren 90 het beheer over het koppelnet van 220- en 380 kV in Nederland.

 

→ pantograaf-railscheider

 

 

Veld met rails, vermogensschakelaars, spanningstransformators en scheidingsschakelaars die aangestuurd kunnen worden om hoogspanningslijnen en componenten op een trafostation aan of af te schakelen. De wirwar van buizen, klemmen en installaties die je op een trafostation ziet is de schakeltuin.

 

 

Schakelaar die een fysieke scheiding tussen twee componenten van een hoogspanningscircuit bewerkstelligt. Een scheidingsschakelaar gaat dus werkelijk zichtbaar open. Dit type schakelaar is doorgaans alleen als extra zekerheid bedoeld (voor als de vermogensschakelaar een verborgen defect zou vertonen) en hij is niet bedoeld om als vermogensschakelaar te kunnen dienen. Wanneer dat onverhoopt toch wel gebeurt zijn de gevolgen indrukwekkend.

 

Halfopen betonnen hok waarin een transformator kan worden opgesteld. Een scherfmuur heeft primair de functie om de omgeving te beschermen wanneer de trafo het begeeft (explodeert), maar ook andersom wordt de trafo beschermd door andere onderdelen en/of verplaatsende voorwerpen die in de buurt komen. Extra bijgevolg van een scherfmuur is het afschermen van een deel van de geluidsproductie van de trafo.

 

Ook knoopplaat genoemd. Metalen plaat met gaten die je veel aantreft in vakwerkmasten en waarmee twee of meer latten met elkaar verbonden worden. 

 

→ vloeistofturbine

 

Onderdeel van de ophanging van geleiderkabels, tussen de brug en de kous en alleen aanwezig bij drie of meer geleiders per fasedraad.

 

Mastmodel. Zie de definitie. Schoormasten zijn in Nederland niet toegestaan.

 

→ obstructieschildering

 

De wereldmarktleider in glaskap-isolators.

 

→ quango

 

Samenwerkende ElektriciteitsProducenten Nederland. De SEP was een van 1949 tot 2000 bestaand samenwerkingsverband tussen verschillende producenten en transporteurs van elektriciteit. In 2000 ging SEP op in Tennet. Zie ook de wikipediapagina.

 

Draad van glasvezel binnenin sommige bliksemdraden. Ze worden gebruikt voor data-overdracht tussen de trafostations.

 

Eigenschap van elektriciteit. Met name bij hoge wisselfrequenties heeft elektriciteit een voorkeur voor de buitenkant van geleiders. Het skineffect is een hinderpost bij wisselstroomverbindingen.

 

 

Term voor een kortsluiting, een directe verbinding tussen twee fasedraden of een fasedraad en de grond. Er zijn harde sluitingen en diffuse sluitingen.

 

Afkorting van Sporen van Nooit Uitgevoerde Plannen. Term uit het jargon van infrahobbyisme voor objecten of nutsvoorzieningen die niet volledig uitgenut worden. Het betreft dan objecten waaraan  te zien is dat ze zijn ontworpen en gebouwd om meer aan te kunnen, zwaarder belast te worden of beter te worden uitgenut dan op het moment van observatie het geval is. Soms zal dit gedurende de levensduur van het object zelfs helemaal nooit gebeuren en zal het object permanent een SNUP blijven houden. In de hoogspanningswereld zien we SNUP relatief vaak, in de vorm van een lagere bedrijfsspanning dan de ontwerpspanning. Ook onbenutte traversen, onechte combinatiemasten en grote onbenutte aansluitvelden op trafostations (soms inclusief lege trafocellen) zijn duidelijke SNUPs.

 

Term voor een losse eenzame hoogspanningsmast in het landschap zonder geleiders en zonder andere masten (of zelfs maar zonder schijnbaar mastvak waarvan deze ooit deel uitmaakte). De mast kan een relictmast of zelfs een verplaatst exemplaar zijn, maar altijd wekt deze de indruk van 'wat doet die daar nou'. De logica is meestal zoek. De term DoDa-mast is herleid op het Duitse so da, waar het wordt gebruikt bij met name viaducten die zijn aangelegd over een nieuwe snelweg, maar die nooit taluds hebben gekregen en 'voor niks' in het landschap staan ('so da' betekent in deze context iets in de trant van 'gewoon aanwezig zonder schijnbare reden'). Een SoDa-mast is daarmee iets anders dan een mast met SNUP (zie hierboven). 

 

Zie afspanmast. In het Engels anchor of anchor pylon.

 

Het voltage dat op een verbinding wordt gevoerd (netspanning).

 

 

 

Hoogspanningsmast waarop twee of meer circuits uit elkaar wijken of bij elkaar komen zonder elektrisch verbonden te raken.

 

→ WON

 

(ook: speciaal mastontwerp) Hoogspanningsmast die afwijkt van de normale ontwerpen binnen een bepaalde verbinding. Zie ook de pagina over speciale masten.

 

a) Het grootste bedrijf in het Nederlandse taalgebied dat bovengrondse hoogspanningstechniek beheerst.

b) Ook wel borgpen genoemd. Inslagpen in de klok van een glaskap-isolator waarmee de klepelpin van de isolator erboven wordt geborgd.

 

 

Beter bekend als bliksempiek. Grote, hoge verticale pin (buis, stobie, staaf) die bij tientallen tegelijk op trafostations de lucht in priemen en waar een vlijmscherpe punt op zit. Spijlen worden als bliksemafleiders gebruikt.

 

 

Belgisch equivalent van het Uitruilbeginsel.

 

Meestal aan te duiden als hoogspanningsstation of trafostation. Plek waar één of meer hoogspanningslijnen zijn aangesloten op elkaar, op transformators of op een schakelveld bij een centrale.

 

Ook wel eens stationscode genoemd. Ieder trafo-, schakel- en onderstation in het Nederlandse en Deense hoogspanningsnet heeft zijn eigen afkorting om hem in het net en op circuitomschrijvingen te kunnen herkennen. De afkorting bestaat normaal gesproken uit drie letters die ieder de eerste letter van iedere lettergreep van de plaatsnaam waar het station staat vormen. Dodewaard wordt op die manier DDW en Lelystad LLS. Dit is echter niet altijd zo.

Wanneer de plaatsnaam of afkorting al in gebruik is, of wanneer de plaatsnaam minder dan drie lettergrepen telt, kan er worden afgeweken van deze regel (Ede is bijvoorbeeld EDE omdat er niets anders van te maken is).

 

Typisch Nederlandse term. Verticale lengte van een glaskap-isolator, van de klok tot de klepelpin. Omdat de isolators in elkaar haken is een geschakelde ketting korter dan de som van de losse isolators. De steek houdt hier rekening mee en deze waarde is van belang voor bijvoorbeeld de gegarandeerde ruimte onder de geleiders en toepassing van de NEN-normen.

 

steeklijn  (branch)

Ook wel uitloper genoemd. Enkelvoudige of redundante hoogspanningsverbinding die een aftak vanuit een andere verbinding vormt. Daarmee is een steeklijn iets anders dan een inlussing.

 

SToom En Gasturbine. Combinatie van een stoomturbine en een gasturbine die direct achter elkaar gekoppeld zijn. In een gasturbine wordt aardgas, syngas of biogas verbrand om mechanisch vermogen te ontwikkelen op de as van de turbine. Maar de restwarmte van de verbranding gaat ongebruikt verloren. Wanneer er direct achter de gasturbine ook een stoomturbine wordt geplaatst kan men een belangrijk deel van de restwarmte nuttig gebruiken om het rendement van de machinecombinatie aanzienlijk te verhogen. Van 30 tot 35% (gasturbine) stijgt het rendement dan tot tussen 60 en 70%. Vrijwel alle moderne gascentrales zijn tegenwoordig als STEG-eenheden uitgevoerd. Bij zeer grote STEG-eenheden is een vermogen tot zo'n 500 MW mogelijk.

 

Ook: opspantrafo. Transformator die in principe bedoeld is om maar één richting op te kunnen werken, namelijk het optransformeren van spanning. Step-up trafo's zijn vrijwel uitsluitend te vinden in grootschalige productie-eenheden zoals centrales, stuwdammen en sommige converterstations.

Het tegenovergesteld (de step-down trafo) wordt in de praktijk niet zo genoemd omdat een step-down trafo doorgaans ook als step-up kan worden gebruikt, maar een step-up niet noodzakelijkerwijs andersom.

 

steunmast  (row pylon)

Ook wel draagmast genoemd. Hoogspanningsmast die de kabels draagt wanneer er geen bocht gemaakt wordt. Zie deze pagina.

 

Project van Elia dat voorziet in uitbreiding van het 380 kV-net tussen Zomergem en Zeebrugge. Zie ook deze pagina op de site van Elia.

 

Betonnen plaat met vier blokken die boven de grond uitsteken en zo de fundatie van een hoogspanningsmast vormt.

 

Weinig gebruikte aanduiding voor kattenoren.

 

Binnen de sector gebruikte bijnaam voor driecircuit-deltamasten van het type zoals in het westen van het land en tussen de Flevocentrale en Harderwijk en Hattem gebruikt worden in het 150 kV-net.

 

Ook trillingsdemper genoemd. Klein voorwerp dat in sommige fasedraden hangt om lijntrillen te beperken. Zie ook hier.

 

Turbine die stoomdruk gebruikt om een roterende beweging te ontwikkelen. Stoomturbines vormen (met uitzondering van gasgestookte centrales) in iedere thermische centrale de brug tussen hitte en beweging. Door hitte te genereren, nucleair of door chemische verbranding, wordt water gekookt tot stoom. Deze stoom onder hoge druk brengt een turbine in beweging. De roterende beweging drijft vervolgens een generator aan. Stoomturbines kunnen zo groot gemaakt als nodig is en er zijn zware eenheden in kolencentrales en kerncentrales die meer dan 500 MW kunnen genereren.
Wanneer een stoomturbine wordt gecombineerd met een gasturbine ontstaat een STEG-eenheid, waarin de verbrandingsenergie van gas wordt gecombineerd met de warmte en druk van stoom. STEG-eenheden zijn met name in Nederland erg populair en ze halen rendementen tussen 60 en 70%.

 

Onderbreking van de stroomlevering.

 

Soms gebruikte aanduiding voor een korte verbinding (of een deel daarvan) welke is opgetrokken met een klein mastontwerp, of een klein gedeelte binnen een bestaande verbinding waarvan het mastontwerp afwijkt.

 

---

---