FAQ

Voor de hoogspanningsrecords (waar veel naar gevraagd wordt) hebben we een aparte verzamelpagina voorhanden.

HoogspanningsNet heeft geen informatie over hoogspanning en gezondheid. Wij geven ook geen adviezen rondom het kopen van een huis. Lees hier meer informatie over deze keuze, over waar je wel terecht kan voor informatie.

Hoogspanning en gezondheid is een onderwerp waarover veel verwarring en oncontroleerbare informatie bestaat. Er gaan nogal wat indianenverhalen rond op het internet. Wij hebben ervoor gekozen om de verwarring niet verder te vergroten en we laten dit onderwerp uitsluitend over aan professionele, gezaghebbende instanties waar men op kan vertrouwen. In Nederland is dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het kennisplatform elektromagnetische velden en in België het Departement Leefomgeving (vroeger het LNE).

Een trafostation in het uitzicht of een bovengrondse lijn wordt niet door iedereen als appetijtelijk gezien. Voordat een station, lijn of ander object wordt aangelegd of ingrijpend kan worden verbouwd worden vergunningstrajecten doorlopen, inspraak, hoor/wederhoor en bezwaarprocedures doorlopen, en er wordt een milieueffectrapportage opgesteld. HoogspanningsNet is geen belanghebbende of stakeholder. Wij spelen op geen enkele wijze een rol in besluitvorming. Je kan dus van alles ondernemen via de inspraakprocedures, de gemeente of belangengroepen, maar HoogspanningsNet heeft geen rol of positie in dit soort dingen.

We krijgen wel eens vragen van mensen die mopperen op het spaak lopen van de energietransitie doordat er schaarste heerst in de transportcapaciteit op het elektriciteitsnet. Waarom werken ze niet wat harder? Ga er maar vanuit dat de netbeheerders wel degelijk doen wat ze kunnen. Onderschat niet hoeveel papierwerk er komt kijken bij aanleg of verbouw van infrastructuur. Toch kan je ook zelf iets doen, meestal juist niets te doen. Je kan bezwaar maken tegen een nieuw verdeelstation, trafohuisje of opgebroken straat voor een kabel, maar dat hoeft niet. We kunnen ook proberen om met zijn allen soms wat in te schikken.

Allereerst: wees er zeker van dat er écht iets mis is. Een kapotte schotel in een isolatorketting, bewegende draden of een knetterend geluid zijn geen reden tot ongerustheid. Pas als je zeker weet dat je iets ziet dat werkelijk abnormaal is (zoals bijvoorbeeld zichtbare vonkvorming of ernstige beschadiging van de constructie die direct gevaar opleveren), doe dan het volgende:
– Blijf uit de buurt van de hoogspanningsmast.
– Ga niet onder de draden staan.
– Lees (indien mogelijk) een of twee masten verderop op het waarschuwingsbord het storingsnummer van de netbeheerder. In Nederland (Tennet) is dit het gratis nummer 0800-0230459 en in België (Elia) is dit het nummer 0800-95062. Elia heeft ook een speciale meldpagina voor dit soort gevallen.
Leg aan de telefoon de situatie uit en vergeet niet te noemen waar je bent. Je kan als alternatief ook de politie bellen en de situatie uitleggen. Wanneer er inderdaad iets mis is zal de netbeheerder je dankbaar zijn.

Over dit geluid hebben we de knetterpagina, waar je alles kan lezen over de oorzaken van deze geluiden, die zelden tot nooit gevaarlijk zijn.

Lees op deze pagina wat we zijn, wat we ons tot doel stellen en ook wat we juist niet zijn.

In principe wel. Niemand buiten onszelf heeft een vastgelegde invloed op de content van deze site. De site is advertentievrij, we hebben geen affiliates en onkosten betalen we zelf, al dan niet geholpen door donaties. Waarom zeggen we dan toch ‘in principe’? Omdat we natuurlijk wel indirect afhankelijk zijn van informatie van netbeheerders via hun technische rapporten, getallen en soms een tip. Zonder de informatie die de netbeheerders op deze manier vrijgeven zouden we veel informatie missen. Onafhankelijkheid betekent dat netbeheerders, elektriciteitsproducenten of belangengroepen geen directe invloed of controle kunnen uitoefenen op wat we op de site tonen of hoe we dat verwoorden, maar het betekent niet dat we zonder hen zouden kunnen.

HoogspanningsNet wordt beheerd door vrijwilligers met een hobbymatige of professionele achtergrond. Zij zijn individuen, elk met een eigen mening en visie. Vaak staan de neuzen hier wel ongeveer dezelfde richting op, maar niemand kan voor de hele groep spreken en dus is het niet mogelijk om vanuit de hele site een mening te geven. Daardoor hebben we ook geen zogeheten positions.

Nee. Deze site heeft geen verdienmodel zodat we voor dit soort dingen geen budget hebben. Uit respect voor de beroepsgroep van zelfstandige fotografen (en om het gehate #bijdebakker te voorkomen) doen wij geen verzoeken aan derde partijen voor het mogen gebruiken van een foto en gaan wij niet in op foto’s die aan ons te koop worden aangeboden.

Het verrassende antwoord is meestal nee. De wereld van foto’s op het internet is grimmig: het ter goeder trouw aannemen van een foto waarop iemand daarna plotseling rechten claimt kan flink duur zijn. Dit gebeurt ook werkelijk en heeft ons reeds geld gekost. Het is niet zo dat we helemaal nooit foto’s aannemen. Als ze iets unieks tonen (bijvoorbeeld historische content) zijn ze van grote waarde, maar de inzender moet dan wel de volledige rechten bezitten en schriftelijk refereerbare toestemming verlenen aan ons voor het mogen gebruiken van de foto op onze website. Verder behouden we ons het recht voor om foto’s te mogen weigeren of ze weer van de site te verwijderen zonder tegenbericht.

De mensen achter HoogspanningsNet hebben een hobbymatige en/of professionele achtergrond in de sector. Ze zijn er van van scholier tot pensionado en van boerenzoon tot ingenieur. Elk van hen beleeft deze interesse op zijn eigen manier. De vraag ‘wie’ de vrijwilligers zijn kan dus het beste worden beantwoord met dat het mensen zoals jij zijn. Individuen, iedereen is anders, maar we hebben een gezamenlijk verbindende factor.

HoogspanningsNet is geen betrokken partij in de beraming, bouw of aanpassing van een verbinding en ook niet bij stations. Tracébesluiten en stichting van nieuwe stations zijn een complexe aangelegenheid. Op deze site kijken wij uitsluitend naar technische en strategische overwegingen en de logische/onlogische aspecten daarvan, zoals in sommige nieuwsberichten. Voor meningen kan men op ons forum terecht, daar mogen discussies gevoerd worden. Bedenk daarbij wel dat HoogspanningsNet nooit een partij of stakeholder is in aanleg van nieuwe verbindingen en stations.

Nee. HoogspanningsNet is geen partij die bemiddelt of op enig andere wijze een rol kan spelen bij meningsverschillen tussen landeigenaren, omwonenden en netbeheerders.

Het is vrij duidelijk dat deze website wordt beheerd door liefhebbers van met name bovengrondse hoogspanning. Wij mengen ons niet in het speelveld tussen de belangengroep, semi-overheid en netbeheerders. Een vraag om informatie te helpen duiden kan ten hoogste worden voorgelegd binnen de groep. Wanneer het om feitelijke vragen of technische duiding gaat is er soms wel een individu binnen de groep die op eigen titel iets kan duiden. Als verband onder onze naam kunnen we dat niet, daar behouden we ons een neutrale positie voor.

Dat kan zeker. Binnen de groep is veel parate kennis aanwezig over de nethistorie, gebruikte ontwerpen, huidige- en voormalige netbeheerders, leeftijden, eigenschappen van bestaande en voormalige verbindingen en stations. En als die kennis niet direct voorhanden is weten we vaak waar we zoeken moeten. Er zijn een aantal vrijwilligers die het leuk vindt om dit soort dingen uit te zoeken. Neem daarvoor contact op met ons MVA-Team.

De voorkeur van bijna alle vrijwilligers gaat uit naar zichtbare, bovengrondse aanleg en/of behoud van bestaande bovengrondse verbindingen. Dat is nu eenmaal inherent aan ons bestaan. Let wel: er is een essentieel verschil tussen persoonlijke voorkeur en technische voorkeur. Er zijn voldoende situaties waarin een luchtlijn of een grondkabel een duidelijke technische voorkeur heeft boven de ander. We zijn liefhebbers van bovengronds, maar we zijn niet irrationeel. Dat geldt ook voor gelijkstroom. Wanneer een bestaand net goed functioneert is het kapitaalvernietiging om het te vervangen of te verkabelen voor het einde van zijn levensduur. Vanwege dit soort redenen denken we niet dat gelijkstroom binnen afzienbare termijn in distributienetten zal verschijnen. We nemen geen stelling aan omtrent de wenselijkheid buiten de technische zin.

De site heeft iemand die als woordvoerder fungeert, maar wanneer het gaat om specifieke situaties rondom aanleg van verbindingen of stations, dan is het aan vrijwilligers op persoonlijke titel, en of die in wil gaan op een verzoek. We raden aan om eerst de pagina over media- en persinformatie te lezen alvorens contact op te nemen.

Struikel je erover in de gang? De kabeltracés op de netkaart roepen met enig regelmaat vragen op. Niet iedere kabel is in dezelfde precisie gekarteerd. Er zijn exemplaren die in hoge mate accuraat zijn en die in de praktijk binnen een of twee meter correct zullen zijn. Maar er zijn ook kabels in kaart gebracht waarvan geen informatie voorhanden was. Deze kabels zijn abstracter ingetekend (volgens de bron met de hoogste precisie beschikbaar). Daardoor kan het gebeuren dat een tracé abstract wordt weergegeven en in een rechte lijn dwars door een woonwijk en midden door huizen loopt, terwijl deze in werkelijkheid het stratenplan volgt of zelfs om de wijk heen ligt. Precieze informatie kan je het beste rechtstreeks bij de eigenaar aanvragen, bij de gemeente, of via een KLIC-oriëntatie. Men zal zien dat eigenlijk alleen bij HDD-boringen uitgevoerd in recente tijden daadwerkelijk kabels in een curve of rechte lijn pal onder huizen en woonwijken door kunnen lopen, maar dan liggen de kabels meer dan tien meter diep.

Het hangt ervan af hoe je dat telt. Is een stijgjuk ook nog een hoogspanningsmast? Tellen we masten mee die als relict zijn blijven staan en waar geen draden meer in hangen?
In Nederland telde het net van TenneT 12.663 mastposities (eigen getal TenneT d.d. 27 april 2016), maar er zijn ook commerciële hoogspanningsverbindingen (zoals invoedingslijnen van centrales) en er is het 50 kV-net, waar ook nog een ruim dozijn bovengrondse verbindingen met samen vele honderden masten van staan. Wanneer we stijgjukken, dubbelmasten en tot kunst verheven masten als onzekerheidsmarge behouden in het getal, kan je het beste uitgaan van circa 13.000 mastposities anno 2024.
Van België hebben we helaas (nog) geen exact getal beschikbaar. In een toekomstige versie van de netkaart hopen we alle Belgische mastposities mee te nemen als aparte entiteiten, zodat we dan ook een exact getal beschikbaar hebben. Aangezien België een uitgebreider bovengronds net heeft dan Nederland en er ook spanningen zoals 36 kV deels bovengronds staan, is de beste schatting een getal tussen 20.000 en 25.000 mastposities.

Ja. Dat levert geen gevaar op. De circuits waar de spanning op staat hangen geïsoleerd. Als de isolators nat worden, kan er een beetje lekstroom gaan lopen. Dat kan je horen door gesis en geknetter. Maar dit lekstroompje loopt bijna geheel tussen de ophanging van de isolators onderling en heeft weinig interesse in de grond.

Onweer is in principe altijd gevaarlijk als je buiten staat. Hoewel de hoogspanningslijn zelf een uitstekende bliksembeveiliging heeft is het gedrag van bliksem zelf ondoorgrondelijk. Meestal zal een inslag het topstuk van de mast raken. Afketsing op het mastlichaam is mogelijk waarna alsnog een fasedraad geraakt wordt, of waarna hij vlak naast de mast in de grond slaat. Ook kan bliksem bij een slecht geaarde mast weer uittreden bij het fundament. Bij masten met een smalle voet, zoals buismasten en wintracks, ontstaat in de grond een groot spanningsverschil (potentiaaltrechter) wanneer de spanning zijn weg naar het grondwater zoekt. Toch is er één uitzondering: als je in het open veld staat en werkelijk nergens heen kan, ga dan precies in het midden onder een hoogspanningsmast op je hurken zitten met je voeten dicht bij elkaar. Bij een vakwerkmast wordt een faradaykooi gevormd waardoor de stroom om je heen loopt en bij de vier poten de grond in gaat. Een bliksem kan bovenop de mast slaan, maar precies in het midden eronder op je hurken zit je dan het veiligst.

Deze aparte vraag is al een paar keer in de mailbox binnengelopen. Elektriciteit, of eigenlijk energie, moet men eigenlijk uitdrukken in joule. Voor elektriciteit kan het in W/sec (watt per seconde), in feite een afgeleide van joule. Opgeschaald is dat kWh (kilowattuur) of zelfs MWh en GWh, respectievelijk megawatt en gigawatt per uur. Omdat het verbruik varieert per tijd van de dag en per seizoen is er geen antwoord te geven op deze vraag. Wat we wel kunnen antwoorden is hoeveel vermogen in watt er zou zijn wanneer alle generators over de hele wereld voluit zouden draaien. In Europa hangt er achter het gekoppelde ENTSO-E net ruim 600 gigawatt productiecapaciteit. Op de hele wereld is in totaal ruim 3,5 terawatt (3.500 GW) geïnstalleerde elektrische productiecapaciteit. In de praktijk wordt dit niet tegelijk voluit benut.