Zomereik Riegmeer: kap of kans?
De Slag om de Ruimte is een begrip geworden nu Nederland dichtgroeit met woonwijken, distridozen, zonneparken en ook nieuwe trafostations. In Hoogeveen staat op zo’n toekomstig trafostationterrein een grote eik in de weg. De keuze is aan het netbeheer: kappen, of een fraaie kans pakken op verbinding?
In het hele land zien we nieuwe trafostations gebouwd worden vanwege de energietransitie en de vraag naar capaciteit. Pylon geeks zoals wij die bij de aanblik van een trafostation vanaf de weg poah mompelen zijn in de minderheid, maar soms zijn er zelfs bij liefhebbers opgetrokken wenkbrauwen over details van een locatiekeuze.
Laatste teken van wat er ooit stond
Een voorbeeld speelt op dit moment in de buurt van Hoogeveen, waar de komst van een nieuw 110/20 kV trafostation net buiten industrieterrein Riegmeer voor een groeiend opstootje zorgt. Steen des aanstoots: een honderd jaar oude zomereik die in de weg staat op het toekomstig trafostationterrein Riegmeer 110.
In de meeste gevallen maakt zo’n boom, beschermde status of niet, geen schijn van kans. Het algemeen nut maakt gehakt van bezwaren op de kapvergunning.
Deze keer lijkt het niet zo vlot te gaan. De boom heeft sympathisanten. De zomereik hoorde ooit bij een lang verdwenen boerderijtje en een van de nazaten van de voormalige boer vond het erg jammer om de grote boom te zien verdwijnen. Ze is in de pen geklommen en zo kwam het balletje aan het rollen. Inmiddels heeft het Dagblad van het Noorden er al meerdere artikelen aan gewijd en naast de procedure voor een kapvergunning is er ook een petitie gestart voor behoud van de eik. Er zijn inmiddels krap duizend ondertekenaars, zodat duidelijk is dat het verlenen van de kapvergunning niet geruisloos zal verlopen.
Geen onredelijke vraag
Als we naar de feiten gaan kijken zijn de argumenten van Team Latenstaan niet onrealistisch. We gaan uit van een redelijk normaal 110/20 kV trafostation met twee rails, twee kabelvelden, twee reservevelden, een koppelveld en drie trafovelden. Als we zo’n station op op de luchtfoto leggen in het lege voormalig agrarische terrein tussen twee wegen en een sloot, dan zien we dat het technisch gewoon past om het station enige tientallen meters op te schuiven. Ruimte – in Drenthe bestaat het nog gewoon.
Ja, te vroeg gejuicht. Je het fysieke ruimte, maar dat is wat anders dan papieren ruimte. Pakken we de kadastrale kaart, dan wordt het rommeliger omdat niet duidelijk is waar precies het station is geprojecteerd en welke grond is bestemd voor het station, zodat we ook niet kunnen zien of het geplande station binnen hetzelfde kadastrale kavel kan worden opgeschoven en of dat niet botst met andere partijen die een optie hebben op een deel van het terrein. Wel is hier een te onderzoeken mogelijkheid. Het gaat immers om een tekentafelsituatie, het terrein in kwestie is vandaag nog landbouwgrond (alsof dat geen nuttige toepassing is, maar dat terzijde).
Symbool voor iets groters
Eigenlijk is er iets groters aan de hand. We zien dat die ene eik symbool is komen te staan voor iets dat op dit moment een thema is op allerlei gebieden in het land. Het gevoel heerst dat de overheid en/of landelijke instanties over individuen heen walsen zonder menselijke maat of lokale belangen te kijken. Of dat waar is of niet, juist daardoor kan deze kwestie met een ogenschijnlijk onbetekenende boom in een unieke kans veranderen voor de lokale overheid en de twee netbeheerders Rendo en Tennet.
Er is een grote slag te slaan op gebied van sympathie door te kijken of het station inderdaad enige tientallen meters kan worden opgeschoven. Door te tonen dat er oog is voor de situatie van een gewone Nederlander, al is die gewone Nederlander deze keer een zomereik, kan het trafostation een ambassadeur worden van een nieuwe verstandhouding tussen plaatselijke bewoners en grote landelijke spelers. Het biedt kans op een toekomst waarin wederzijds overleg werkelijk verschil kan maken. Dat is van onschatbare waarde in een toekomst waarin nog heel wat meer trafostations moeten worden ingepland en soortgelijke vraagstukken op zullen spelen. Zelfs vanuit een neutraal standpunt zoals we dat bij HoogspanningsNet moeten bewaken kunnen we tegen de netbeheerders en vooral tegen gemeente Hoogeveen zeggen: pak die kans op overleg, hij is het waard voor deze plek en als investering in de toekomst.
Afbeeldingen
Header: hoogspanningsmast tussen de boomtoppen door in de omgeving van Soest, foto door PJK. Artikel: de zomereik van Riegmeer op een dronebeeld en een weergave van de kadastrale kavels met de boom erop. Het is duidelijk dat er reeds kadastrale grenzen bestaan die niet zichtbaar zijn in het landschap.