We gaan deze maand naar IJsland, een plek waar een woest klimaat het uiterste vraagt van hoogspanningslijnen en… wacht even. Staan er zelfs op IJsland ballerina’s?
Op IJsland heb je waanzinnige landschappen en ook waanzinnig woest weer. Dat zorgt voor een flinke sneeuwdump in de winter en regens in de zomer, zodat IJsland grossiert in hydropower en geothermie. Lees: stroom is er spotgoedkoop. Net als in Noorwegen trekt dat aluminiumsmelters aan. Aan de IJslandse kust staan er rondom het eiland een handjevol en die zijn hongerig genoeg om 220 kV te vereisen als aansluitspanning. Dieper in het binnenland tref je de generators aan, en dus is hoogspanning nodig om ze te verbinden. Fotograaf Erwin Klein was hier in het oosten van IJsland, waar tussen de hydrocentrales van Fljódsdalstøð en de aluminiumsmelter Alcoa Fjarðaál net buiten Reyðardjorður twee 220 kV-lijnen lopen.
Voor deze verbindingen gebruikt men op IJsland meestal uitwendige schoorportalen en in toenemende mate ook ballerina’s, een doorontwikkeling van schoorportalen. Technisch wordt dit mastontwerp een guyed V genoemd. Ze zien er nogal fragiel uit met die ene teen op een stoeptegel en waarom lijnwerkers de naam ballerina voor dit mastontwerp gebruiken is ook niet moeilijk. Toch zijn het bepaald geen fragiele masten, anders zouden we ze niet aantreffen in klimaten met sneeuw, ijzel en storm – maar amper onweer, want er zitten hier niet eens bliksemdraden op.
Vanwege hun fundatie op één punt zijn guyed V’s met hetzelfde gemak op rechte en op schuine oppervlaktes te plaatsen zonder dat aanpassingen aan de beenlengte van de mast nodig zijn. Dat maakt ze goedkoper want het scheelt een fundatie, en ze zijn sneller toe te passen. Nadeel is dat de tuien wel heel wijd uitstaan, maar als je ze niet in een graanveld zet is dat geen probleem. Guyed V’s zijn bij uitstek masten voor lege, verlaten landschappen met pittig weer, waar grondgebruik geen factor is. Zoals Rusland, Canada, Oekraïne en Kazachstan. En dus ook IJsland.
