Mast van de Maand

Mast 115, 220 kV Robbenplaat – Vierverlaten (NL)

We zien hier een vijftig jaar oude vakwerklijn met zijn opvolger, gebouwd met wintracks.

De 220 kV-lijn is geen doetje met viermaal 884 MVA waarvan er drie ook echt in gebruik zijn. Toch moet hij wijken voor de nieuwe verbinding die tweemaal maar liefst 2635 MVA biedt, met een optie op nog tweemaal die capaciteit. Daar begin je weinig tegen, zodat het lot van de 220 kV-lijn ondanks capaciteitsvraagstukken bezegeld lijkt. Fotograaf Bram Gaastra vroeg zich af: wat als we de vergunningen zouden negeren en de lijn alsnog in gebruik zouden willen houden, gewoon omdat hij er staat?

Dat is technisch verrassend ingewikkelder dan je zou denken. De lijn loopt parallel aan de nieuwe 380 kV-verbinding, maar de capaciteit per circuit is slechts eenderde. De lijnimpedantie, een net woord voor de complexe weerstand van de circuits, ligt juist redelijk in de buurt van de 380 kV-lijn zodat het vermogen zich zal willen verdelen over de parallelle 220 en de 380 kV-circuits. Het gevolg zou overbelasting van de 220 kV-circuits zijn terwijl de 380 nog niet eens warm loopt. Alle 220 kV-circuits parallelschakelen kan helpen, maar dat zou een stroomsterkte betekenen van ruim 2700 MVA op 220 kV. Dat levert in ampères veel meer dan 4 kA op, zodat geen enkele vermogensschakelaar daartegen bestand is. Het betekent dat de circuits alsnog los van elkaar zouden moeten functioneren. Dan is dwarsregeling nodig om de lijnweerstand van de 220 kV-circuits kunstmatig te verhogen zodat de verdeling van de lopende load geforceerd verandert naar bijvoorbeeld 1:3. Daar zijn dwarsregeltransformators voor nodig, drie of vier stuks. Kostprijs van zulke apparaten ligt tussen zes en tien miljoen euro.

Kortom, die lijn in zijn huidige vorm laten staan zou paradoxaal genoeg resulteren in minder benutbare capaciteit dan wanneer de 380 kV er in zijn eentje staat. Er zijn kunstgrepen nodig om het alsnog te laten werken, plus een onmogelijk vergunningenwoud, en met viermaal 2635 MVA op 380 voorhanden lijkt het netstrategisch ook niet nodig. Hoewel je altijd nog kan kiezen voor een knip en dan 110 kV erop om het gebied te ontslui… nee, #speeltip 220: weet wanneer je moet stoppen.

Netspanning: 220 kV
Transportvermogen: 4x 884 MVA
Verbindingslengte: 42 km
Mastdetails: Tweevlaksmast (EGD), S+0
Bouwjaar: 1972
Opdrachtgever: EGD
Beheerder: TenneT TSO (Nederland)