Een week terug tipte iemand ons dat de 50 kV-verbinding tussen Wageningen Nude en Ede Veldhuizen over een kort stukje verkabeld zal worden. Hoewel de schade meevalt voor pylon geeks (een langer deel blijft staan) is het nooit fijn om een stuk nethistorie te moeten begraven. Wat staat er te gebeuren?
Tussen Dodewaard, Wageningen Nude en Ede Veldhuizen staat een bijzonder stukje nethistorie: een stokoude 50 kV-verbinding. Hij werd oorspronkelijk in 1929 opgeleverd als Hemmen – Ede en tijdens zijn lange bestaan is er heel wat aan versleuteld, maar nog altijd is hij in actief gebruik. Sterker nog, het grootste deel van het universiteitsstadje Wageningen en het industriepark Ede Frankeneng zijn afhankelijk van deze oude lijn. Los van zijn indrukwekkende leeftijd heeft de verbinding ook vanwege het mastontwerp cultstatus onder pylon geeks. Het is de enige overgebleven verbinding met zogenoemde schaarmasten en ze zijn zo oud dat ze nog met klinknagels aan elkaar zitten.
Geknabbel vanwege stadsuitbreiding
Vanaf het in 1971 ingeknipte trafostation Wageningen Nude (waar geen naaktstrand voor studenten ligt, maar slechts een gezapig industriehaventje) vertrekt de verbinding in noordwestelijke richting tot hoekmast 31, eveneens een mast met cultstatus omdat daar in 2014 een kortsluiting in optrad na een rake blikseminslag – iets wat zeer zeldzaam is, maar heel soms lukt het een bliksem ondanks alle maatregelen toch om een hoogspanningscircuit knock-out te slaan waarna Ede Frankeneng het moest ontgelden. Het tussenliggende stukje verbinding overkruist een paar woningen, een studentencomplex en het voormalig meteoveld van de Universiteit Wageningen: bewoond gebied of gronden waarop geaasd wordt voor stadsuitbreiding. De universiteit en de gemeente hebben samen besloten dat het verbindingsdeel tussen het trafostation en minimaal mastpositie 27 (maar mogelijk tot aan 31) zal moeten wijken. In de jaren 90 verdwenen posities 1 t/m 5 al vanwege het opheffen van trafostation Hemmen en ook het gedeelte tussen positie 49 en 53 verdween ondergronds toen de wijk Ede Rietkampen er kwam. Daar komt nu na 90 jaar actieve dienst een derde kabeldeel bij.
De operatie is beraamd op minimaal een miljoen euro en moet ergens volgend jaar plaatsvinden. We hopen bij HoogspanningsNet natuurlijk op een fraai afspanportaal ten zuiden van positie 31, zodat er zoveel mogelijk van deze verbinding gewoon blijft staan. Ondertussen zijn we opgelucht dat de masten aan de andere zijde van trafostation Wageningen Nude vooralsnog geen concreet gevaar lopen: de Zwarte Giraf en de Wageningse binnenhavenkruising zijn onvervangbaar in de Nederlandse nethistorie en die gunnen we minimaal een eeuwfeest. Of twee. Of drie. ◼
Artikel: mastpositie 25 is een S+0, de rare driedimensionale vorm van de toren is daarbij goed te zien. De dagen van deze mast lijken geteld. Beeld: Hans Nienhuis.
