Elia hergebruikt tweedehands hoogspanningsmast
Een hoogspanningsmast is net een huis: je kan verbouwen wat je wil, maar zelden wordt het hele ding verplaatst. Toch gebeurt het heel soms, zoals op Massenhoven, waar Elia een gebruikte 380 kV-mast een tweede leven geeft.
Een hoogspanningsmast van zijn fundament lichten komt wel vaker voor. Als er een verhoging nodig is schroeft men de mast in twee stukken en wordt er een stuk tussen geplaatst. Een monopile voor hoogwater of soms een hele nieuwe toren met twintig meter extra hoogte vragen om een nieuw fundament dat meestal een aantal meter verderop pal onder de lijn wordt gebouwd.
Bij Rilland werd een aantal jaar geleden een complete hoekmast van vijftig meter hoogte in zijn geheel van zijn heipalen gelicht en een kwartslag gedraaid, zodat Rilland kon worden aangesloten op de bestaande lijn. Een stukje opzij stappen vanwege een nieuwe spoorlijn of snelweg is nu en dan ook nodig. Bij al deze dingen geldt dat de mast op zijn hoogst enige tientallen meters wordt verplaatst en dat het hangend in dezelfde takel gebeurt.
Niet van een oud vrouwtje geweest, altijd buiten gestaan
Hergebruik van een mast op een heel andere plek, waarvoor demontage, transport tot achter de horizon en wederopbouw nodig is, is zeldzamer. Veel zeldzamer. In de afgelopen decennia is het in Nederland slechts een paar keer gebeurd. Mastpositie 209N van de inlussing Coevorden is een tweedehandsje die voor 1995 in Twente heeft gestaan in de voormalige 110 kV-lijn Hengelo – Heekstraat. Mast 81 van Hessenweg – Zeyerveen is ook een tweedehands die zijn eerste leven in Twente stond. En nu houden de voorbeelden al snel op, een serie hamerkoppen daargelaten die na de IJzelramp van 1987 verder verplaatst uit een ongebruikte lijn om een gesneuvelde lijn te herstellen. Voor Elia is een mastverhuizing het zelfs een primeur, zo meldt de netbeheerder trots op Facebook.
Mastverhuizingen zijn moeilijk. Geverfde bouten losdraaien valt niet mee en ook transport is moeilijk. Daar komt bij dat veel oude masten niet aan moderne normen voldoen zodat bij verplaatsing en wederopbouw een raar grijs gebied ontstaat. In Nederland met zijn dichtgetimmerde wettelijke kaders is een verhuizing het daardoor zelden waard. Al gauw blijkt nieuwbouw juridisch beter af te timmeren en ook eenvoudiger.
22 ton in de verhuisdoos
In België wordt pragmatischer gekeken. Een grote 380 kV-mast is een duur ding en nu kwam het zo voor dat in de lijn Doel – Mercator verbouwingen waren waardoor in ieder geval één mast (op deze foto) wijken moest, terwijl er op Massenhoven eveneens dingen worden aangepast waardoor precies zo’n zelfde mast nieuw nodig was. Elia heeft het afgewogen en kwam tot de conclusie dat de mast verplaatsen daadwerkelijk een haalbare optie was. Sterker nog, de beste optie.
En zo geschiedde in de voorbije weken. Elia meldt dat de verplaatste mast ongeveer 22 ton weegt en dertig meter hoog is. Daarmee is het voor hoogspanningsbegrippen een middenmoot en voor het spanningsniveau 380 kV zelfs een vrij kleintje. Omdat zo’n mast zelfs niet als losse torendelen en traversen op een vrachtwagen te laden valt moet er redelijk wat demontagewerk zijn verricht en misschien een speciaal transport. Foto’s hiervan zijn ons niet bekend en vanwege de zeldzaamheid van een mastverhuizing (geef het eens een naam) zijn we wel benieuwd naar de details. Wie meer weet, vertel het ons.
Afbeeldingen
Header: de mast in kwestie. Artikel: bij de mast in kwestie moet gezegd worden dat je wat eerder moet opstaan om pylon geeks te foppen, want de mast in de drieluik in het de mast die in het facebookbericht in de takels hangt is niet de verplaatste mast in kwestie. Elia had kennelijk zelf ook geen foto’s en heeft wat stockmateriaal gepakt.
