Deze handleiding (NL) biedt een vlot overzicht van de functionaliteiten en de bedieningselementen van de webkaart.

De webkaart is zo ontworpen dat er nauwelijks een leercurve is en dat er zo min mogelijk vereisten zijn aan het apparaat waarmee de kaart gebruikt wordt. De handleiding bevat een snelle instap in de onderstaande onderdelen.

Kies om versneld naar een onderdeel te gaan.

1. Doel en functie van de webkaart
2. Interface en bediening
3. Getoonde content in Cycle 6
4. De functie Locatiebepaling
5. De zoekfunctie
6. De legenda tonen
7. Het menu Instellingen
8. Feedback aanleveren
9. Diversen

 

---

1. Doel en functie van de webkaart

De webkaart is in feite een door onszelf gehoste, kant en klare grafische weergave van onze eigen netkaart (de HoogspanningsNet Netkaart). Het omvat het grootschalig elektriciteitsnet in Nederland, België en een groeiend aantal andere landen binnen het ENTSO-E net. De netkaart is samengesteld door vrijwilligers met een hobbymatige- en/of professionele achtergrond.
De webkaart toont de volledige content die ook voor Google Earth gebruikers toegankelijk is. Hij is te gebruiken vanaf ieder apparaat dat over een internetverbinding en een browser beschikt. Direct en overal, zonder account, wachtwoord of aanvullende software – inderdaad, heel soms gaat de zon nog voor niets op.

Het gebruik van de netkaart is vrij voor iedere niet-commerciële, indicatieve (niet-kritieke of professionele) toepassing.
Zie voor meer informatie de FAQ-pagina, de gebruiksvoorwaarden, de disclaimer, de licentie, de metadatasheet of (als je echt overmoedig bent) de Netkaartbijbel.

 

2. Interface en bediening

De netkaart is enigszins vergelijkbaar met Google Maps en Openstreetmap. Het is een schermvullende, responsive kaart en in principe worden de kaart en de bediningselementen op vrijwel alle schermen en apparaten functioneel weergegeven. Hieronder zien we de netkaart zoals die er op een telefoon uitziet. De taal staat in de screenshots op Nederlands.

We zien op verschillende plekken in beeld een aantal knoppen. De hoofdbedieningsfuncties zoomen en verplaatsen werken enigszins verschillend afhankelijk van wat voor apparaat je gebruikt:

– Op apparaten met een muis kan je scrollen, slepen en dubbelklikken.
– Op tablets, telefoons en touchscreens kan je aantikken of swipen. Je kan ook direct op de knoppen linksboven tikken.
– Op oudere apparaten met enkel toetsen kunnen de fysieke toetsen [ + ] en [ – ] worden gebruikt, samen met de pijltjestoetsen.

Wat er op de kaart getoond wordt is afhankelijk van de zoomlevel. Vanaf zeer grote hoogte ziet men alleen de koppelnetten, maar bij verder inzoomen verschijnen ook labels, pictogrammen, netten van lagere orde en uiteindelijk dingen als stationsterreinen, mastposities en bedrijfsmiddelen indien gekarteerd. Zie paragraaf 3 voor een beschrijving van de getoonde dingen.

Hierboven zien we de weergave vanaf enkele honderden kilometers, enkele tientallen kilometers, een paar kilometer en enige honderden meters. Objecten verschijnen vanaf een daarvoor discreet vastgestelde zoomlevel.

Tip: bij het eerste gebruik (of na dertig dagen ongebruik) opent de webkaart eenmalig met een welkomstmelding. Dat venster wordt ook gebruikt voor mededelingen wanneer er een belangrijke functionaliteit is toegevoegd, of in het geval van een (server)storing voor een statusmelding. De meldingen zijn te sluiten met het kruisje rechtsboven.

3. Getoonde content

De netkaart bestaat uit een handvol entiteitengroepen waarmee samen een netkaart kan worden opgebouwd. Niet alles is altijd zichtbaar: weergave hangt onder andere af van de kijkhoogte.

– Verbindingen worden per circuit of draadstel weergegeven (zie ook de netkaartbijbel) en worden grafisch onderscheiden in lijnen (bovengronds aangelegd) en kabels (ondergronds aangelegd. Aanklikken- of aantikken van de verbinding toont indien ingevuld informatie over de circuits, circuitkleur, systeem, nominale spanning binnen het netvlak, de transportcapaciteit en soms nog veel meer dingen, afhankelijk van wat er bij ons bekend is aan informatie over het circuit. Getoonde verbindingen hangen samen met hun netvlak en de daaraan verbonden projectiehoogte. Hoge spanningen worden vanaf grotere hoogte getoond.

– Stations omvatten alle locaties waar verbindingen samenkomen en verschakeling, conversie, transformatie of verdeling plaatsvindt. In de huidige versie omvatten de stations ook de aansluitingen op productielocaties, maar hier wordt in de toekomst vanaf gestapt. Het label toont de roepnaam van het station, de pictogrammen tonen de transformatiestappen. Aanklikken van het label toont meer informatie over de aard van het station, bouwjaar en dingen als de beheerder. Getoonde stations en labels zijn verbonden aan de toonhoogte van de verbindingen. Grote koppelnetstations worden eerder getoond dan lokale verdeelstations

– Terreinen worden weergegeven als polygonen. Deze geven grafisch de omvang van het terrein weer in een transparante versie van de eigenkleur van het netvlak van de hoogste spanning die wordt aangetroffen op het terrein. Een station bevat doorgaans meerdere terreinen met schakeltuinen wanneer er transformatiestappen zijn. Aanklikken toont informatie over het terrein en dingen als het aantal velden, de layout, railcapaciteit en andere informatie indien ingevuld. Stationsterreinen worden vanaf een bepaalde zoomlevel pas weergegeven omdat het objecten zijn met een (relatief) kleine afmeting. Dat scheelt dataverkeer en renderingscapaciteit.

– Mastposities zijn een stipvormig icoontje die samen met een nummer de representatie van een hoogspanningsmast vormen. De nummers komen overeen met de nummering die de beheerder van de hoogspanningslijn erop nahoudt. Aanklikken van een mastpositie toont informatie over de constructiewijze, het mastontwerp, de hoogte, het aantal ingehangen circuits (en hun namen) en ook een foto van de hoogspanningsmast zelf als we die hebben. Mastposities worden pas vanaf betrekkelijk lage hoogte weergegeven om de kaart op grote hoogte niet volledig af te dekken met bolletjes en nummers.

– Knooppunten zijn plekken buiten de stationsterreinen waar iets significants plaatsheeft en die vraagt om informatie of een extra toelichting. Een harde aftak, opstijgpunt of inlussing zijn hier voorbeelden van. Door op het icoon te klikken kan informatie worden getoond over de situatie ter plaatse. Knooppunten worden reeds vanaf grotere hoogte weergegeven dan de mastposities, omdat dit het makkelijker maakt om direct op het knooppunt te klikken of tikken en zo de aard van de situatie te kunnen tonen zonder dat diep inzoomen nodig is en/of een geoefend oog om het uit de circuitposie en verknoping te moeten herleiden.

Informatiebalk bij ieder object
De netkaart is een database. Dat betekent dat er meer in zit dan alleen zichtbare objecten. Als je een willekeurig object selecteert, verschijnt rechts in beeld (grote schermen) of beeldvullend (kleine schermen) een kolom met informatie over het geselecteerde object. Afhankelijk van het soort object kunnen dat verschillende dingen zijn.

Bij een mastpositie is (onder andere) informatie opgenomen over de verbinding waar deze in staat, het bouwjaar, het mastmodel- en type, de gedragen circuits en er is een opmerkingenveld waar open informatie kan zijn ingevoerd. Ook andere soorten objecten zoals circuits, stations en bedrijfsmiddelen hebben een informatiekolom. Wanneer er een foto beschikbaar is, wordt deze bovenin de kolom weergegeven. Foto's zijn altijd afkomstig van onze eigen website of het forum (via ijverige, gekende fotografen) of uit het public domain. Na aanklikken- of aantikken vergroot de foto schermvullend. De informatie wordt weergegeven in de taal die de gebruiker heeft ingesteld. Zie verderop voor details.

Net als voor objecten zelf geldt ook voor de meegegeven informatie dat deze indicatief is. We doen ons best, maar er kunnen geen rechten aan worden ontleend en de informatie zou nooit gebruikt mogen worden om beslissingen op te baseren.

4. De functie Locatiebepaling

Met deze functie kan je jouw locatie laten aangeven op de kaart. Dat kan handig zijn als je de netkaart op een telefoon in het open veld gebruikt. Een andere toepassing is dat je er sneller mee bij je eigen plek komt dan wanneer je er handmatig heen navigeert. (Locatiegegevens worden gezien als privacygevoelig, zodat je expliciet toestemming moet verlenen. Gegevens hierover worden niet gelogd of opgeslagen.)

Afhankelijk van je browser en besturingssysteem kan het verzoek er verschillend uitzien. De uiteindelijke precisie is afhankelijk van het apparaat. Een telefoon met GPS is uiterst nauwkeurig, maar met een desktopcomputer is de precisie lager. In het voorbeeld hierboven is een machine op de campus van een universiteit gebruikt. Locatiebepaling gaat dan op het IP-adres en de foutmarge (te zien aan de cirkel) is dan groot. Maar zoals men al begrijpt is locatiebepaling vooral interessant bij mobiele apparaten en in het open veld.

5. De zoekfunctie

De netkaart beschikt over een zoekfunctie (linksboven, hier uitgevouwen weergegeven) die zowel in de netkaartcontent (stations, verbindingen, terreinen, etc.) alsook in de plaatsnamen van dorpen en steden zoekt. De functionaliteit zelf is fuzzy en geeft reeds tijdens de zoekopdracht een suggestie voor netkaartobjecten. Je kan kiezen daarop te klikken, maar je kan ook doortypen om een andere opdracht te laten bevragen, bijvoorbeeld wanneer je een dorpje of andere plek zoekt dat wellicht niet tot de netkaartcontent behoort.

 

De suggestie geeft weer wat voor object in de database aanwezig is die overeenkomt met de (gedeeltelijke) term die ingevoerd wordt. Een gevonden resultaat krijgt een markeringsicoontje (afbeelding), of een cirkeltje op het begin- en eindpunt indien het een verbinding of circuit betreft met een ruimtelijke afmeting van enige omvang.

Tip: de meerwaarde van het doorzoekbaar hebben van plaatsnamen bewijst zich vooral bij stroomstoringen. Als je bijvoorbeeld op het nieuws opvangt dat er in Waltfort een stroomstoring is en je hebt geen idee waar dat dorp ligt, dan kan je met een zoekopdracht zien hoe het elektriciteitsnet er daar in de omgeving uitziet en meteen een idee krijgen met wat voor soort storing (en in welk netvlak) je te maken hebt.

6. De legenda

De netkaart maakt gebruik van een set vaste kleuren voor netvlakken conform de NEN-IEC 60038. Deze kleuren zijn meestal gebaseerd op ongeschreven internationale standaards of op verworvenheden. Ze wennen snel en worden op den duur intuïtief, maar voor nieuwe gebruikers kan het nuttig zijn om een legenda in beeld te hebben. Door op het icoon te klikken of te tikken verschijnt de legenda. Merk ook op dat luchtlijnen en grondkabels een kleurverschil hebben. Opnieuw op het icoon klikken verbergt de legenda weer.

Belangrijk: we zijn ons ervan bewust dat deze legenda onaangenaam is voor kleurenblinden en denk niet dat dit vraagstuk ons niet interesseert: een van de hoofdontwikkelaars heeft er zelf ook last van. Maar op dit moment hebben we geen alternatief. Bij problemen kan men een object aanklikken- of tikken en op die manier alsnog informatie te tonen.

7. Het menu Instellingen

Het instellingenmenu bevat functies en tools die de netkaart tot meer maken dan slechts een inzoombare dataset. Door op de knop met het tandwieltje te klikken vouwt het Instellingenmenu open. Nogmaals klikken verbergt deze weer. Het menu bevat de volgende hoofdgereedschappen.

Kies achtergrond
Hiermee kan je wisselen van achtergrond achter de netkaart. Door op het icoontje te klikken verschijnt de volgende lijst met achtergronden waaruit je kan kiezen. Het wisselen van achtergronden kan nuttig zijn als bijvoorbeeld de samenhang met andere objecten in het landschap moet worden bekeken.

• – Esri Light (default; interfereert niet met de content, de screenshots in deze gebruiksaanwijzing zijn ermee gemaakt)
• – Esri Dark (donkere achtergrond, handig in omgevingen met weinig omgevingslicht, je wordt dan niet verblind)
• – Openstreetmap (open topografische kaart waarop ook de wegen, bossen, gebouwen en kanalen staan)
• – Google Satellite (luchtfoto-achtergrond)
• – Google Streets (de bekende achtergrond met Google Maps)
• – Google Hybrid (combinatie van Maps en luchtfoto's)

Enkele toepassingsvoorbeelden (op volgorde Esri Light en Dark, Openstreetmap en Google luchtfoto):

Objectgroepen aan- en uitvinken
Tevens biedt het instellingenmenu de optie om bepaalde objectgroepen opzettelijk te verbergen. Normaal wordt alles getoond, afhankelijk van de zoomlevel waarop je je bevindt. Maar als je bijvoorbeeld geen behoefte aan mastposities hebt of alleen wil zien waar de stations zich bevinden, vink dan bepaalde objectgroepen uit. Dit overrijdt de default die van de zoomdiepte afhangt.

Het submenu met de achtergronden en afvinkbare elementen verschijnt alleen bij aantikken van het icoontje. Dit heeft te maken met ruimtebesparing op een telefoonscherm.

De tool Volg Locatie

Deze tool is verwant aan de locatieweergave, maar voert nu periodiek deze handeling uit zodat je locatie zo nu en dan automatisch geüpdate wordt. Ben je op reis en wil je onderweg op de netkaart kunnen volgen waar je zit (en wat je allemaal voor spannends tegenkomt) of reis je met een verbinding mee, dan kan je met deze tool je eigen positie een met jou mee bewegende markering op de netkaart laten weergeven. (Ook bij deze tool wordt er niets gelogd door ons.)

De tool Layers opslaan

Met deze tool wordt onthouden welke achtergrond je hebt gekozen en welke objectgroepen je hebt ingeschakeld. De webkaart opent standaard op de achtergrond Esri Light (waarmee de schreenshots in deze handleiding ook zijn gemaakt), maar je kan ervoor kiezen om standaard te openen met een andere achtergrond als die je voorkeur heeft. Zet de schakelaar aan, kies de achtergrond van je voorkeur en bij het volgende bezoek wordt de netkaart automatisch geopend met deze achtergrond.

De tool View opslaan

Deze instelling zorgt ervoor dat de laatste view en zoom worden opgeslagen zodat de kaart de volgende keer op dezelfde positie en view wordt geopend. Samen met de instellingen layers opslaan kan je de kaart exact weer zo weergeven als toen je de browser afsloot

Tip: de netkaart is bookmarkbaar. Als je de link uit het browservenster kopieert en naar iemand emailt, appt of of een andere manier naar iemand stuurt en hij opent deze link, dan verschijnt een gedeelte van de netkaart met precies dezelfde zoomlevel en omvang als hoe jij het zag toen je de link selecteerde.

Tip: heb je weer eens MB-stress, maar heb je toch nú de netkaart nodig op je telefoon? Bespaar data door de netkaart alleen te gebruiken met Esri Light of Ersi Dark in plaats van met luchtfoto's of Openstreetmap.Vink de objectgroepen uit die op dat moment niet je interesse hebben en gebruik de zoekopdracht om van plek naar plek te springen (het tussenliggende net en de uitgevinkte objectgroepen worden dan niet geladen).

Taal
De interface van de netkaart is in meerdere talen beschikbaar. Via het menu Taal kan je ook kiezen voor een andere interfacetaal, zoals Engels, Duits, Frans, Deens of Saksisch. Na aanklikken wordt de geselecteerde taal automatisch toegepast zonder noodzaak tot vernieuwen. Ook de weergave van dat moment blijft bewaard. De taal wordt zowel toegepast op de interface alsook op de informatiekolommen die verschijnen na aantikken van een object.

De default is Nederlands (Dutch). Merk op dat deze taal enkele verschillen heeft met Nederlands (Flemish). Zo wordt er gesproken van circuit en station, terwijl het Vlaams eerder spreekt van draadstel en post of cabine. Ook enkele ontwerpen hoogspanningsmasten hebben in het Vlaams een andere naam dan in het Nederlands.

Essentiële links
Onderin het menu Instellingen vind je een aantal essentiële links naar het feedbackformulier, de disclaimer, deze gebruiksaanwijzing en dingen zoals de release notes (voor vaste gebruikers). Klik deze links aan om meer informatie te lezen of om meer over bepaalde dingen te leren. Behalve het feedbackformulier (inline) openen alle links in een nieuw venster.

Verder bevindt zich in de rechter onderhoek (buiten het menu Instellingen) een rond icoon met ons logo. Bij aanklikken verschijnt attribution informatie over de netkaart, de gebruikte opensource-software voor weergave en informatie over de achtergrondkaart die op dat moment wordt gebruikt.

8. Feedback aanleveren

Heb je een opmerking, een correctie of aanvullende informatie bij een object of bij de informatie behorend bij een object? Klik of tik dan het object aan en ga naar de link Feedback melden onderin de informatiekolom (links naast ons logo). Er opent dan een feedbackformulier waarbij het objectnummer al is vooringevuld. Ook dit formulier volgt de gekozen interfacetaal.

Hierboven zien we een voorbeeld van een ingevuld formulier. Emailadressen zijn vertrouwelijk en worden uitsluitend gebruikt om contact terug op te nemen, bijvoorbeeld als we nog een vraag hebben naar aanleiding van je ingestuurde feedback. Dat hoeft niet altijd het geval te zijn. De voortgang van je feedback is eventueel te volgen op Github. Na insturen ontvang je een kopie van je ingestuurde feedback, samen met de link naar de plek op Github waar het ingeschoten ticket wordt behandeld.

Tip: wees nauwkeurig met de code tegen spam. Er is op dit moment geen tool aanwezig die de captcha vernieuwt bij een onjuiste invoer. Een ingevuld formulier wordt in dat geval gewist.

Tip: wanneer je meer algemene feedback hebt die niet over één specifiek, bestaand object gaat, kan je via het Instellingenmenu op de link Feedback klikken (zie paragraaf 6). Er opent dan een open formulier zonder vooringevuld objectnummer.

9. Diversen

De netkaart is nooit af. Het is een project dat door meerdere vrijwilligers gedragen wordt en waar continu actualisering, aanvulling, uitbreiding of debugging voor nodig is. De mate van actualiteit kan enigszins wisselen.

Deze gebruiksaanwijzing vormt een beknopte beschrijving van de basisfunctionaliteit. Voor de uitgebreide achtergronden achter alle gemaakte keuzes, definities, bepalingen en strategische aspecten kan men zich wenden tot de zogeheten Netkaartbijbel, een document dat in feite de leidende codex vormt voor het project. Deze is ingewikkeld, maar in principe openbaar. Bij vragen die niet beantwoord worden op de FAQ-pagina of waar je ook in de Netkaartbijbel niet uit komt kan men via het contactformulier of bij voorkeur via ons forum contact opnemen. We staan je dan graag te woord.

De netkaart en ook de webversie komt tot de gebruikers als as-is, with no warranty, as available en with all faults. Ook hier geldt: we doen ons best, maar we blijven vrijwilligers die slechts met open-source software en enthousiasme werken. Volledige beschikbaarheid, correchtheid, uptime en garanties over het al dan niet functioneren van de netkaart op bepaalde apparaten en besturingssystemen kunnen niet worden gegeven. Gebruik de webkaart met verstand en schat hem op de juiste waarde.