H0 (1:87) modelbouwer? Zoek je mastmodelletjes voor op de modelspoorbaan en heb je geen mogelijkheid (of zin) om zelf een paar modellen te lijmen of solderen? 

Geen nood, je bent niet de enige op de wereld met deze vraag en dat hebben producenten van modelspoorbaanobjecten ook gezien. Je kan vrij eenvoudig aan mastmodelletjes komen zonder zelf met de soldeerbout of plastic profielen in de weer te moeten. Er bestaan kleine hoogspanningsmastjes voor modelbouwbanen die gewoon in de commerciële modelbouwhandel en in webshops te verkrijgen zijn. De enige reden waarom die schijnbaar zo moeilijk te vinden zijn, is omdat we in Nederland, België of Denemarken wonen in plaats van in Duitsland.

Kunststof donaumastjes met een typisch Duits ontwerp van fabrikant Kibri (links) lijken goed op de Duits-type 110 kV IJsselmij-donaumast die we in noordoosten van Nederland veelvuldig aantreffen (rechts). Deze modelletjes op schaal H0 zijn ongeveer 30 centimeter hoog. 

Modelbouw? Duitsland!

Duitsland is het land van dikke auto's, Die Mannschaft, stekelige chagrijnige hoogspanningsmasten en… modelbouw! Geen land ter wereld heeft een modelbouwindustrie die ook maar in de buurt komt van Duitsland. Met name qua modelspoor. Viessmann, Märklinn, Conrad, Sommerfeldt, ga maar na. Bijna alle grote namen in de modelspoorbouw zijn Duits, Oostenrijks of Zwitsers. En dat geldt ook voor modelhoogspanningsmasten.

Fabrikant Kibri maakt en levert schaalmodel hoogspanningsapparatuur voor toepassingen in modelspoorbanen. Hoogspanningsmastjes en trafostationnetjes op schaal H0 en T zijn er redelijk goed te vinden. Je moet dan denken aan mastmodelletjes van 15 tot 30 centimeter zoals op de foto hierboven. Kibri verkoopt ook bijbehorende randapparatuur zoals schakelveldjes, aftakkingen en als je goed zoekt zelfs werkmansspullen, Maar wanneer je gewoon een straatje masten zonder andere toeters of bellen zoekt die bijvoorbeeld diagonaal je modelbaan oversteekt hebben ze ook aan je gedacht, want ze verkopen ook pakketten met gewoon alleen een handvol losse mastjes. Zelfs individuele losse exemplaren, zodat je er zoveel kan kopen als je wilt en bij wijze van spreke je hele modelbouwzolder kan elektrificeren.

Ook andere fabrikanten zoals Brawa en Kato verkopen mastjes. Kato heeft daarbij niet alleen donaumastjes maar ook tonmasten met een Belgische bliksembok. 

Nog meer kant en klaaroplossingen van twee andere fabrikanten. Links een straatje van vier donaumasten van fabrikant Brawa, rechts een kit met drie tonmasten met Belgische bliksembokken van fabrikant Kato.

Duur is het allemaal niet. Kijken we weer naar Kibri, dan zien we dat een pakket met vijf mastjes net boven de 20 euro kost. En losse exemplaren bijbestellen kan al vanaf vier euro per stuk. We zien aan de taal dat alles is gericht op de Duitse en in mindere mate Angelsaksische markt. Op zich niet erg, maar als wanhopig zoekende Belg, Deen of Nederlander moet je dat maar net even weten.

Dat deze mastjes best realistisch overkomen kan je op het internet op meerdere plekken zelf zien. Google bijvoorbeeld eens op op "modellbau strommast", "modellbau hochspannungsmast" of "modellbau freileitungsmast" om er een paar te noemen. Zet Google op afbeeldingen zoeken en je krijgt tientallen voorbeelden te zien van mensen die dit soort hoogspanningsmastjes in modelbouwlandschappen gebruiken. 

Kibri biedt naast hoogspanningsmastjes ook randapparatuur zoals dit provisorium met schakeltuin en trafo. Bijzonder handig, maar ook vrij prijzig. Letterlijk voor hetzelfde geld koop je ongeveer 15 losse mastjes bij dezelfde fabrikant. Het hangt er dus maar net vanaf wat je wilt.

Een andere Duitse fabrikant, Faller, biedt pakketten aan waarmee een trafostation kan worden opgebouwd. De opstelling ademt jaren 50, maar wie een beetje creatief is, schaft gewoon zo'n pakket aan en volgt de bouwtekening niet. De componenten zelf in dit pakket zijn aanzienlijk van hoeveelheid en een beetje modelbouwer maakt zelf zijn staande rails wel.

Conrad, een andere grote naam die diep in de modelbouw zit en die ook in Nederland levert, heeft deze pakketten soms ook. Het is dus niet eens nodig om in alle gevallen op Duitse webshops te moeten speuren. 

Britse tonmasten

Wanneer we houten palen en laagspanningsmastjes negeren zijn de meeste kant en klare mastmodellen bahnstrommasten of donaumasten naar een Duits ontwerp. Wat we echter ook tegenkomen zijn Britse tonmasten, maar die treffen we juist wat meer aan in angelsaksische gebieden. Ieder land heeft zijn eigen hoogspanningsmasten. Zo worden Zweden en Noorwegen gedomineerd door portaalmasten, Denemarken heeft gaffels, Duitsland en Nederland zijn goed voorzien van donaumasten, België zweert bij dubbelvlagmasten, Frankrijk staat vol met katten en Engeland is het land van de Britse tonmast. Dat is terug te zien in het modelbouwmastenaanbod. 

De Britse fabrikant Hornby biedt typische Britse tonmasten op schaal H0 aan voor ongeveer dezelfde prijzen als Kibri. 

Britse tonmasten kenmerken zich door een plomp uitlopende toren, kleine korte spitse traversen en een industrieel uiterlijk. Voor bepaalde modelbouwtoepassingen kan dat precies zijn wat je zoekt: schilder er eentje roestig roodwit en je modelbouw-industriegebied knapt er zienderogen van op. Qua prijs ontlopen de masten van Hornby die van Kibri niet veel: ook hier heb je voor een paar tientjes al een handjevol exemplaren netjes aan huis bezorgd per postorder. Postorder is de eenvoudigste oplossing om aan redelijk goed gelijkende modellen te komen tegen een zeer vriendelijke prijs. Bijkomend voordeel is dat je eenvoudig exemplaren bij kan bestellen wanneer de hoogspanningslijn langer moet, althans zolang ze leverbaar blijven.

Wie het groter aanpakt en webshops zoals Aliexpress of Amazon doorzoekt op mastmodellen, ziet dat er ook deltamasten leverbaar zijn. Iemand op ons forum heeft dat een keer uitgeprobeerd (want ach, aan de prijs bij Aliexpress val je je geen buil) maar daarvan was het succes matigjes. 

Voor wie geen plastic model zoekt, wie een groter model wil of wie een ander mastmodel zoekt dan een tonmast of een donaumast is het leven iets ingewikkelder. Wie dit wil ontkomt meestal niet aan zelfbouw. Maar of dat erg is? Modelbouw van hoogspanningsmasten kan een bijzonder leuke hobby zijn.